öldürücü kansızlık

öldürücü kansızlık, a d d is o n k a n s i z l iGi ya
da p e r n İ s y ö z a n e m İ olarak da bilinir, kandaki
alyuvarlar ile çoğu zaman akyuvarlar
ve trombositlerin de sayısında azalmayla
ortaya çıkan hastalık. Kemik iliğinde alyuvarların
hızla yıkılmasına bağlı olarak sanlık,
mide salgılannda azalma ve ilerleyici
sindirim ve sinir sistemi bozuklukları da
görülür.
Öldürücü kansızlığın nedeni B12 vitamini
yetersizliğidir; bu durum genellikle midenin
üst bölümündeki yanal hücrelerde yapılan
ve B12 vitamininin bağırsaklardan emilmesi
için gerekli olan özetken adi; maddenin
yetersizliğinden kaynaklanır. B12 eksikliği
dezoksiribonükleik asit (DNA) bireşiminin
de bozulmasına neden olur. Kemik iliğinde
alyuvar yapımı bozulur; sitoplazma normal
ya da aşırı derecede büyümüştür, hücrenin
içerdiği hemoglobin miktarı artar. Megaloblast
olarak adlandırılan bu anormal hücreler
genellikle kan dolaşımına geçmeden
kemik iliğinde yıkılır. Bazıları olgunlaşarak
makrosit adlı büyük alyuvarları oluşturur.
Bunlar dolaşıma girerse de işlevleri bozulmuş,
yaşam süreleri kısalmıştır. Kandaki
alyuvarlar ve trombositler de azalmıştır.
Öldürücü kansızlık midenin ameliyatla
çıkanlmasına bağlı olarak gelişebilir; vakalann
çoğunda bu tür kansızlığın nedeni
midedeki yanal hücrelerin bilinmeyen bir
nedenle körelmesidir. Hastalarda bu hücrelere
karşı bir antikor üretilir; vakaların
yarısından çoğunda özetkene karşı da antikor
oluşur. Bu antikorların özetkene bağlanarak
bu maddenin B12 vitaminiyle birleşmesini
ve bağırsakta emilmesini önlediği
düşünülmektedir.
Öldürücü kansızlık her iki cinste eşit
oranda ve sıklıkla 35 yaşın üstünde görülür.
A grubu kanı olanlarda ve Kuzey AvrupalIlarda
daha yaygındır. Belirtiler arasında
deride solukluk, bitkinlik, güçsüzlük, soluk
darlığı, sanlık, dilde parlaklık ve düzleşme,
mide sıvısının bileşenlerinden bazılannın
eksikliği ile el ve ayak parmaklannda duyu
yitimi, hareket güçlüğü, eşgüdüm bozukluğu,
uyuşukluk sayılabilir. B12 vitamini verilmesi
hastalığın hızla iyileşmesini sağlar.
Sinir sistemine ait bozukluklar ender olarak
tümüyle düzelir.