ÖNSİNA dili. Leng. Orta Sina maden havzasında ortaya çıkanlan yazıtlardaki dit. (Bu yazıtları. Sina vadilerinde bulunan, nabat dilinde yazılmış graffitolaria kanş-tırmamak gerekir.)
lustus, Titus Livius) tarihçileri, eserlerinin başında genellikle niyet ve metotlarını anlatırlardı. Türk edebiyatında İslâm medeniyetinin etkisinde meydana getirilen eserlerde manzum ve mensur önsözlere yer verildi. Bu tül yazılar için genellikle A-bace, mukaddeme adları kullanıldı, önsözlerde Tann’ya, Hz. Muhammed e, ehli beyte, zamanın padişahına ve eserin sunulduğu kimseye övgü sözlerine yeı vc-rilit; eserin yazılma amacı anlatılırdı. Dı vanların (msl. Fuzuli Dıvan’ı) önsözünde şairlerin sanat görüşleri, şilt anlayışları ortaya konmuştur. Bazı mesnevilerde (msl. Şeyh Galib’in Hüsn ü Aşk ı) sanatçının ¡tendi eserini başka yazarların eserleriyle karşılaştırarak değerlendirmelere giriştışı Kötülür. Tanzimaltan sonraki türk edebiyatında yeni edebiyat anla^şmın savunmasını yapan tenkit niteliğinde önsözler gö rüldü (msl. Namık Kemal’in Mukaddeme-ı Celâl’i, Abdülhak Hâmıd ın Makber mukaddimesi). Cumhuriyetten sonraki türk edebiyatında özellikle yeni şııı hareketlerinin temsilcileri sanat görüşlerini tamtmak ve savunmak için önsözler ka eme aldılar. Ahmed Hâşim’in Piyale önsözü, O’han Veli Kanık’ın Garip önsözü, Oktay Rıfat ın Perçemli Sokak önsözü.) [ML,]
— ANSİKL. Bu metinlerin, M.ö. XX.-XV1. vy. arasında firavunların zorla çalıştırdığı samî maden işçileri tarafından yazıldığı sanılır Kullanılan yazt bir harf yazısını andırır, çünkü yazıda ancak otuz beş işaret vardır; bu işaretlerden bazılarına biblos yalancı hiyerogliflerinde de rastlanır, a™® yazıda da aynı fonemleri belirtip belirtmedikleri bilinmemektedir. Gerçekte, önsina yazıtları şimdilik çok az çözülebilmiştir. Yazıtlarda kullanılan dilin, kenan dilinin «halk dili» biçimlerinden biri olduğu sanılır. Bazı dilbilimciler, fenike yazısının ön fenike metinleri aracılığıyla önsina alfabesinden geldiğini ileri sürerler. |L)
ÖNS1STOL blş. i. Fizyol. Karıncık sişlo-lunden önce gelen ve kulakçık dıyastolüyle çakışan zaman. (L)
ÖNSÖZ blş. i. Yeni. Bir eseri okuyuculara sunmak, yazılış amacı hakkında fıkır vermek üzere kaleme alınan ve eserin baş tarafına konan kısa tanıtma yazısı; Adım söyleyemeyeceğim, ama, kitabının başına kısacık bir önsöz koymuş, onu olduğu gibi alacağım (N. Ataç). Makber>ln onsozü. Esk. Mukaddeme, mukaddime,
— ANSİKL. Ed. önsöz kullanımı Eskiçağ’-da başladı; özellikle yunan (Heredotos, Thııkidides, Plutarkhos) veya latin (Sal-
ÖNSÖZLEŞME blş. i. Huk. Gelecekteki bir sözleşmenin gerçekleştirilmesi amacıylc geçici olarak yapılan sözleşme.
ÖNŞEV blş. i. önçukur ötesinde yer alan şev. (L)
ÖNTAKI blş. i. Leng. Yeni. Bazı dillerde kelimelerin başına gelen edat. Esk. Harfi cer. (Türkçe’de edatlar genellikle kelime ve kelime gruplarından sonra geldiği için bazı dillerde olduğu gibi belirli ılış-kiler kurmak İçin, türkçe kelimelere ön-takt getirilmez.) [M]
