ÖPME, ‘• (öpmek’ten öp-me). Bir kimsenin yüzüne, ellerine v.b. yerlerine veya herhangi bir şeye dudaklarını değdirmek eylemi,
— ANSİKL Bugün, insanlar arasında, karşılıklı sevgiyi bildiren bir eylem olarak nitelenen oprne, eski çağlarda kutsal bir nitelik taşıyordu. Öpmenin iki ayrı niteliği vardı. Biri devle« büyüklerine, hükümdarlara karşı bir saygı belirtisi, öteki tanrılara ve kutsal varlıklara karşı gerekli bir görevdi. Eski tapınaklarda tanrıların ve lrl’ a-vakIarl öpülür, onlara yUz sürülürdü, öpme, genellikle Uç türlü olurdu: el ve ayak öpmek; etek öpmek; alından veya yüzden öpmek. Daha çok dofiu-S» olan bu gelenek sonradan batı
ülkelerine, özellikle musevî ve Hıristiyan topluJuklara geçti Papanın, patriğin veya Îlı.! y , görevlilerinin ellerini öpmek bir gelenek niteliği kazandı.
İranlIlarda, Emevîler ve Abbasîlerde, daha sonra Selçuklu ve OsmanlIlarda, sultanların eteklerini öpme gereği vardı. Tahta çıkan bir hükümdarın, başta sadrazam olmak üzere devlet büyükleri sıraya girerek tahtın eteğini öperlerdi. Ayrıca bayramlarda da etek öpme törenleri düzenlenirdi. Cuma selâmlıklarında da etek öpülilrdü. Tarikatçılar arasında da Öpme geleneği vardt. Şeyhin, dedenin pırın eli öpülürdü. Bektaşîkrde karşılaşılan canlar, birbirinin sağ elini öper-.iTİ’.Bupenftl âU abâ’yı öpme anlamına gelirdi. Bazı şeyhler, müritlerine avuçlarının ıçını öptürilrlerdi. Gene tarikatlarda canlar karşılaşınca birbirlerinin ellerine parmak uçlarının iç yanıyle dokunur; her can kendi elinde karşısındakinin dokunduğu yeri Öperdi Bazı şeyhler, çocukların ellerini de öperlerdi. Bugün, İslâm ülkelerinde yasça küçük olanların, büyüklerin elini ön-meleri yaygın bir gelenektir, özellikle ramazan ve kurban bayramlarında el öpme ziyaretleri çok yaygındır. (M)
öPt) i. (öpmek’ten öp-ü). Yeni. öpmek eylemi. Eşanl. BUSE. (M)
J* te*k. türk. öpüg > öpüg-cuk ten), öpme, öpüş, buse: Güzel bir kadının güzelliğinin zekâtı yok mu? Varım birkaç öpücük de başkasına versin (H. R Gürpınar). Avcunun içine çikolata kokulu J i u dudak bir öpücük kondurdu tTaS’yf.î,,k).- 11 öPüc“k göndermek (veya yollamak), el parmaklatmtn iç uçlarını opıip karşıdakini atat gibi yapmak: Boynumu bükerek, parmağımı dudağıma götürerek «sus» İşareti yaptım; sonra da parmaklarımla ona bir öpücük gönderdim (R. N Güntekin). Mavili beyazh elbiseler giymiş fenf kızlan, ellerinde çiçekler, vapur-(” öpücükter ÖPtlŞ i, {öpmek’itn öp-ü-ş). öpmek eylemi veya (arzı. (| öpücük, buse: O yeminler, o kokular, o sonsuz öpüşler I., 1
İ,£urî?* dal,a doğabilecekler mi?
IIN. Ataç). [M]
ÖPME blş.
16
Oca