Tüketirken Tükenmeyin!
Adına tüketim toplumu dediğimiz ve her şeyin tüketildiği bu dönemde Sosyolog Serkan Belgi’ye sorduk. Outlet yaşam nedir? Tüketirken nasıl tükeniyoruz?
Sosyolog Serkan Belgi ile “Tüketim toplumu” üzerine bir söyleşi yaptık.
“Outlet yaşam” diye tanımlanan kavram nedir? Tüketimi tetikleyici unsurlar nelerdir? Tüketirken nasıl tükeniyoruz?
Tüm soruları Sosyolog Serkan Belgi cevaplıyor;
Outlet, kelime anlamına baktığımızda İngilizce bir kelime olup “dışarı çıkılacak yer, çıkış yeri” anlamına gelmektedir. Yurt dışında “Outlet Center” olarak ifade edilen ve bizde outlet olarak ifade edilen mağazalarda yer alan ürünler mağazanın politikasına göre değişiklik göstermektedir.
Örneğin önceki sezonun ürünleri, seri sonu ürünler, vitrinde kullanılmış ürünler, hasarlı olarak belirlenmiş ürünler, iade edilmiş ürünler mağazaların politikasına göre Outlet’ ler de yer alabilir.
Çok değil bundan 15-20 yıl evveline kadar sosyete ve sanatçılar İtalya’ya, Fransa’ya düzenlenen “outlet turlarına” katılır, bavullarını ünlü markaların outlet’lerinden ucuza aldıklarıyla doldurur gelirdi.Sonra da “Paris’ten aldım, İtalya’dan aldım şekerim” edalarıyla dolaşırlardı. Outlet kavramıyla sosyete sayesinde tanıştık, fakat son birkaç yılda Türkiye de ünlü markaların outlet cennetine döndü. İstanbul, İzmit, İzmir, Kütahya ve Bursa’da markaların outlet mağazalarının yanı sıra outlet alışveriş merkezleri açıldı.
Şimdilerde şehrin içinde yer alan outlet mağazalarını, alışveriş merkezlerini sıkça görmekteyiz. Modayı biraz geriden takip etmek veya yeni moda yaratmak için adına en ucuzu en kaliteyi almak için bu mağazalar takip edilmekte.
Adına tüketim toplumu dediğimiz ve her şeyin tüketildiği bu dönemde bu mağazalar gereksiz tüketim adına da tetikleyici unsur olabilmekte. Acaba bunlar yaşamamıza nasıl etkide bulunuyor?
Asgari ücretle çalışan, Nıke ayakkabısı veya Polo tişörtüyle yürürken kendini farklı hisseden ama ayın sonunu zor gören bireylerin azımsanmayacak sayıda olduğu ülkemizde bu insanların yaşamları nasıl olur? Olsa olsa “Outlet Yaşamlar” olur diye düşünüyorum.
İndirimli satılan ama indirimli olsa da benzeri yerli bir üründen haylice pahalı olan bu ürünleri satan mağazalarla ilgili sosyal paylaşım ağları cep telefonlarımıza gelen sürekli mesajlarla ileti bombardımanına tutulan bireyler çılgınca tüketmeye davam ediyorlar . Bu sadece gençlerle ilgili değil yetişkin insanlarla da ilgili. Aile danışmanlarına gelen evli çiftlerde de eşlerden birinin sürekli alışverişleri sıkıntı kaynağı oluşturmakta, boşanmalara kadar gitmekte. Doktor bir arkadaşımın babası eve bir gün iki yeni klozetle gelir. Doktor arkadaşım baba niye aldın diye sorduğunda ? İndirim vardı bende iki tane aldım ilerde lazım olur diye cevaplar babası.
Gidişat, alışveriş hastalığı diye 1900’lerde tanımlanan “oniomani” rahatsızlığına doğru gidiyor. Bugün modern dünyanın bir getirisi olan tüketim kültürü, insanları medya aracılığıyla daha fazla almaya ve tüketmeye zorluyor. Alışveriş hastalığını körükleyen albenili reklamlar, narsist sloganlar ve bunların yanı sıra sezon sonu indirimler, kampanyalar ve kredi kartlarına bol taksit seçenekleri de alma dürtüsünü arttırıyor.
Alışveriş yapmak beyindeki mutluluk hormonu serotonin de artışa sebep olmakta ama ay sonu kredi kartı hesap ekstreleri insanları bunalıma sokmakta..
Outlet yaşayanlar aman dikkat tüketirken tükenmeyin …