Oyono, Ferdinand Léopold

Oyono, Ferdinand Léopold (d. 14 Eylül
1929, Ngoulemakong, Kamerun), Kamerunlu
devlet adamı, oyuncu ve güldürü
yazarı. Paris’te hukuk ve yönetim bilimleri
öğrenimi görürken yazdığı Une Vie de boy
(1956; Bir Uşağın Yaşamı) ve Le Vieux
Nègre et la médaille (1956; Yaşlı Siyah ve
Madalya) adlı yapıtlarıyla ünlüdür.
Günce türündeki Une Vie de boy”da bir
Fransız komutanının hizmetindeki bir uşağın
yaşamını kendi gençlik deneyimlerinden
esinlenerek bütün çıplaklığıyla ve mizahi bir
yaklaşımla anlatır. Le Vieux Nègre et la
médaille”da ise Tanrıya inançlı yaşlı bir
köylünün bakış açısından sömürgeciliği yerer.
Babasının başından geçen bir olaya
dayandırdığı romandaki yaşlı adam Fransa’
ya “hizmet” ettiğini düşünerek oğullarını ve
toprağını feda eder, ama karşılığında kendisine
madalya verildiği gün beyazlarla ilgili
görüşünü bütünüyle değiştirir. Her iki romanda
da sömürge yönetiminin baskıcı
yanlarını yer yer mizahi bir üslupla anlatan
Oyono, halkın koruyucusu görünümündeki
misyonerlere ve sömürge yöneticilerine ağır
suçlamalar yöneltir. Sıradan insanların yaşamlarındaki
trajediyi ve acıları kusursuz
bir ironiyle betimler. Köylülerin ve sömürgeci
efendilerinin kusurlarını alaycı bir dille
yansıtırken içten ve eğlendirici tipler çizer.
Üçüncü romanı olan Chemin d’Europe”da
(1960; Avrupa Yolu) ise akranlarından
daha iyi eğitilmiş olmasına karşın, gene de
başarıya ulaşamayan bir gencin yaşamını
anlatır.
Oyono ayrıca 1950’lerde sahne ve televizyon
oyunculuğuyla Paris’te eleştirmenlerin
övgüsünü kazandı. 1960’larda Kamerun’a
dönerek dışişleri bakanlığına girdi. 1961-62
yıllarında Gine, Mali, Senegal ve Fas’a özel
elçi olarak gönderildi. 1963-65 arasında
Liberya’da büyükelçilik yaptı. Daha sonra
Benelüks ülkelerinde ve Avrupa Ekonomik
Topluluğu’nda (AET) büyükelçi olarak görevlendirildi.
1969-74 arasında Fransa, İtalya,
Tunus, Fas ve Cezayir’de büyükelçilik
yaptı. Ardından Birleşmiş Milletler’de Kamerun’un
daimi temsilciliğine getirildi. BM
Güvenlik Konseyi başkanlığı (1974-75), BM
Çocuk Fonu (UNICEF) kurul başkanlığı
(1978-79), BM Genel Kurulu başkan yardımcılığı
ve BM Güvenlik Konseyi Siyasal
Komitesi başkanlığını (1979-80) yürüttü.
1980’de Namibia’yla ilgili BM Konseyi’nin
başkanlığını üstlendi. 1984-85 arasında Birleşik
Krallık’ta büyükelçilik yapan Oyono
Kamerun’a döndükten sonra bakanlık görevine
getirildi.
Oyono’nun sonraki yapıtları arasında Le
Pandémonium (1971; Büyük Karmaşa) adlı
romanla çeşitli öyküler sayılabilir. “Un Lépreux
sur un tombe” (Mezarın Üstündeki
Cüzamlı) adlı öyküsü, Hommes sans épaules
(1958; Omuzsuz İnsanlar) adlı öykü kitabında
yayımlandı.