Painlevé, Paul

Painlevé, Paul (d. 5 Aralık 1863, Paris – ö.
29 Ekim 1933, Paris), I. Dünya Savaşı’nın
en kritik döneminde ve 1925’teki mali
bunalım sırasında başbakanlık yapan Fransız
siyaset adamı, matematikçi ye havacı.
Yüksek Öğretmen Okulu’nda (École Normale
Supérieure) ve Paris Üniversitesi’nde
öğrenim gördü. Doktora çalışmasını
1887’de tamamladı. Lille ve Paris üniversiteleri
ile Politeknik Okulu’nda ders verdikten
sonra 1897’de Yüksek Öğretmen Okulu’na
döndü. Aynı zamanda seçkin bir
matematikçi olan Painlevé, Matematik Bilimleri
Büyük Ödülü (1897) gibi pek çok
ödül kazandı. Ayrıca henüz gelişmekte olan
havacılık bilimine büyük ilgi duyarak ağır
cisimlerin uçması üzerinde çalıştı. 1908’de
Auvours’da Wilbur Wright’la uçan ilk Fransız
oldu. Ertesi yıl aeronotik mekanik
dersinin Havacılık Okulu’nun ders programına
alınmasını sağladı.
Bu arada siyasetle de ilgilenmeye başlayan
Painleve 1906’da Paris’ten Temsilciler Meclisi’ne
seçildi. I. Dünya Savaşı’nın başla-
Painlevé, A. Bilis’nin bir çizimi, 1930
Bibliothèque Nationale, Paris
masından sonra Aristide Briand hükümetinde
eğitim ve buluşlar bakanı olarak görev
yaptı. Savaş bakanı (Mart-Eylül 1917) olarak
görev yaptığı dönemde, başarısızlıkla
sonuçlanan mayıs saldırısının sorumlusu
General Robert-Georges Nivelle’i görevden
alarak yerine General Philippe Pétain’i
getirdi. Eylül 1917’de kendi kabinesini kurdu.
Ertesi ay Versailles’da Yüksek Savaş
Konseyi’nin kurulmasını kabul etti ve General
Ferdinand Foch’u konseyde Fransa’yı
temsil etmekle görevlendirdi. Ama kasım
ayında görevinden ayrılarak yerini Georges
Clemenceau’ya bıraktı.
1924 genel seçimlerinde sağ eğilimli Ulusal
Blok’u yenilgiye uğratan Sol Koalisyon’un
kurucuları arasında yer aldı. Nisan 1925’te
başbakan oldu. Ama frankın devalüasyonuyla
başlayan mali bunalımın çözümü
konusunda hükümet ile iş çevreleri arasında
uzlaşma sağlayamayınca görevinden ayrıldı.
Daha sonra Aristide Briand ve Raymond
Poincaré hükümetlerinde savaş bakanlığı
yaptı. 1930-31 ve 1931-32 arasında havacılık
bakanı olarak görev aldı.
Büyük bir siyasal önder olmaktan çok,
başarılı bir matematikçi olan Painlevé özellikle
dönüşümler, diferansiyel denklemler
ve fonksiyonlar konusundaki çalışmalarıyla
dünya çapında ün kazandı ve Painlevé
transandantlan (aşkınları) adıyla anılan bir
fonksiyon türü geliştirdi. 1900’de Fransız
Bilimler Akademisi’ne seçildi.