Palés Matos

Palés Matos, Luis (d. 20 Mart 1898,
Guayama – ö. 23 Şubat 1959, San Juan,
Porto Riko), yaygın değerlendirmeye göre
Porto Riko’nun en önemli lirik şairi.
Azaleas (1915) adlı kitabında toplanan ilk
şiirlerinde, o dönemde yaygın olan Modernist
eğilimlere öykünüyordu. Ama kısa süre
sonra Siyah kültürüne bir beyaz olarak
getirdiği kişisel yorumlarla kendine özgü
yönelimi buldu. Dergilerde yayımlanan ve
Siyahlara özgü temaları işleyen şiirleriyle
ününü pekiştirdiği gibi, İspanyol kökenli
Amerikalıların Afrikalı köklerine daha çok
yönelmelerine öncülük etti.
Sonradan Siyah şiiri olarak adlandırılacak
akım içindeki bazı çağdaşlarının ve yandaşlarının
tersine, Palés Matos otantiklik çabasında
değildi. Kültürü bir toplumbilimci
değil, şair olarak gün ışığına çıkarmaya
çalışıyordu. Siyah temalarını ele alırken
serbest buluşlara da yer verdiği için, şiirin
niteliğinden çok doğruluğuyla ilgilenenler
tarafından zaman zaman eleştirildi. İronik
ve genellikle kuşkucu yaklaşımı bazılarınca
da yapay bir alçakgönüllülük olarak yorumlandı.
Ama yaklaşımını aykırı bulanlar bile
Palés Matos’un şiir üslubunu ve dil ustalığını
kabul ederler. Palés Matos’un düşünceye
ağırlık veren içedönük kişiliği başka anlayış
ve temalardaki şiirlerinde de kendini hissettirmiştir.
Şiirlerinden çoğunu bir araya getirdiği
Poesía 1915-56 (1957; Şiirler 1915-56) başlıklı kitabı, modern dünyanın huzursuzluğunu
yaşayan melankolik bir insan ve lirik
bir şair olarak kişiliğini yansıtır.