POLİÜRETAN

POLİÜRETAN; Aim. Polyurethan (n), Fr. Polyurethane
(m), İng. Polyurethane. Bir diizosiyanatın,
diol, diamin veya dikarboksilli asit gibi en
az iki aktif hidrojen bulunduran bir bileşikle meydana
getirdiği polimer madde.
nOCN (CH2 ) 6 NCO+n HO-(CH2 )4 -OH-*1 ,6 -hekzametilen + 1,4-bütandiol —* Poliüretan
diizosiyanat
Diizosiyanatlar içinde ençok kullanılanlar toluen
diizosiyanat ve hekzametilen diizosiyanattır.
Hekzametilen diizosiyanattan elde edilen poliüretan
ilstün bir elyaftır. Bu elyaf poliamidlere
benzemesine rağmen yumuşama sıcaklığı düşüktür.Kaplama köpük için olan poliüretan en çok toluen
ile, reaksiyona girmemiş -OH’a sahip olan
bir poliesterin reaksiyonundan elde edilir.
Poliüretan köpük elde etmek için önce izosiyanat
su veya monokarboksilli asitle reaksiyona sokulur.
Su ile reaksiyondan amin ve C0 2, asitle reaksiyondan
amid ve C0 2 elde edilir. Bu ürünler
üzerine tekrar izosiyanat ilâve edildiğinde izosiyanat
ile amin (veya amid) birbirlerine bağlanırlar.
Bu 61de edilen üzerine de serbest (-OH) grubu bulunan
poliesterden belirli miktarda ilâve edilerek,
oldukça hafif poliüretan köpük elde edilir.
Poliüretan sert, parlak, çözücülere dayanıklı
kaplamalardan, aşınma ve çözücülere dayanıklı
lâstiklere, esnek veya sert köpüklere kadar çok
çeşitli şekilde üretilir.
Poliüretan köpükler, ısı ve ses izolasyon maddesi
olarak, mobilyaların, kırılacak maddelerin
taşınmasında ve döşemelerde kullanılır. Sert poliüretan
köpükler ince yapıya sahip uçak kanatlarının
içine konur.
Esnek poliüretanla kaplı lâstikler, çözücülere
ve aşınmalara karşı dayanıklı olurlar.