SABUN

sabun

, yüksek moleküllü mono asitlerin sodyum ve potasyum ile yaptığı tuzların genel adı. Sabun yapımında zeytinyağı, soya ve hindis-tanceviziyağı (günümüzde daha çok içyağı) kullanılır. Bu yağlar büyük kazanlarda sodyum hidroksit çözeltisiyle ısıtılır. Karışım içinden sıcak su buharı geçirilerek iyice karışması sağlanır. İki gün süren bu işlem sonucunda emülsiyon halinde sabun oluşur. Sofra tuzu (NaCI) ilavesiyle sabun yüzeyde toplanır, çözeltide de gliserin, sodyum hidroksit ve tuzlu su kalır. Sabun parçaları alınıp yumuşak suyla şişirilir. İçine dolgu maddeleri, boya ve kokular atılır. Büyük kalıplara dökülerek dondurulur. Kesilip sıkıştırılarak son şekli verilir. Yalnızca sodyum ve potasyumla bir değerli metallerin meydana getirdiği sabunlar suda çözünür. Normal sabun (sodyum stea-rat) sert, arapsabunu (potasyum stearat) yumuşaktır. İki ve üç değerli metallerin sabunlan suda çözünmez. Bu nedenle sert sularda sabun köpürmez. Bunun nedeni, Ca+ + , Mg++, Fe++ iyonlarıyla yağ asitlerinin kalsiyum, magnezyum, demir tuzlarının çökmesidir. Kimyasal bakımdan sabun sınıfına girmekle birlikte merhem ve krem yapımında kullanılan ya da kumaşları su geçirmez hale getiren, yani temizlik malzemesi olmayan sabunlar da vardır. SERTLİK
SABUNCU, Başar (1943 İstanbul), Türk oyun ve senaryo yazarı, tiyatro ve sinema yönetmeni. Oyunculuğa 1961’de Ankara Meydan Sahnesi’nde başladı. Daha sonra Arena ve Dormen tiyatrolarında sahneye çıktı. 1965-1970 yılları arasında Ankara Radyosu Tiyatro Bölümü’nde yönetmenlik yaptı. Bir süre Fransa’da oyun yönetmenliği eğitimi gördü. Yönettiği bazı oyunlar: “Ferhat ile Şirin”, “Hitler Faşizminden Hayatı Hakikiye Sahneleri”, “Zengin Mutfağı”, “Bahar Noktası”; yazdığı bazı oyunlar: “Kargalar” (1962), “Şerefiye” (1968; 1969 Ankara Sanatseverler Derneği Ödülü, ilhan İskender Armağanı), “Mutemet Ali Rıza Bey’in Yaşanmış Hayat Hikâyesi” (1972), “İşgal” (1977). Başar Sabuncu ayrıca, “Adak”, ‘Talihli Amele”, “Namuslu” gibi filmlerin senaryolarını yazdı. Bunlardan “Adak” 1979 Sinema Yazarları Derneği En İyi Senaryo Ödülü’nü aldı. Sabuncu 1985’te “Çıplak Vatandaş”, “Asılacak Kadın” filmiyle 1987 Antalya Film Şenliği’nde En İyi Film Ödülü’ne layık görüldü.

SABUNLAŞMA, sabun yapımında kullanılan kimyasal tepkime. Sabunlaşma, bir yağın (esterin) gliserin ve uzun zincirli karboksilli asidin sodyum tuzunu verecek biçimde alkali hidrolizidir. Söz konusu yağın bütünüyle sabunlaşması için gerekli potasyum hidroksitin miligram cinsinden ifadesi, ilgili yağın sabunlaşma sayısı adıyla anılan bir özelliğidir.