SAVAŞIN NEDENLERİ
ikinci Dünya Savaşı’mn iki nedeni vardır: 1914-1918 Savaşı’na son veren, 1919 ve 1923’te imzalanan barış antlaşmalarında yapılan hatalar ve 1929 ekonomik bunalımı.
Gerçekten de yeni Dünya Savaşı öncelikle, Birinci Dünya Sa-vaşı’nda yenilenlerin yanı sıra, barışı kesin olarak sağladıklarını sanan galip ülkelerin düş kırıklıklarından da kaynaklanmıştır.
Almanya, Versailles Antlaşması’nı, kendisini savaşın başlamasındaki sorumluluğu tek yanlı olarak üstlenmeye, İnsanî ve maddî zararları karşılamak üzere, 1975’e kadar uzanan bir borç takvimi uyarınca ezici bir «tazminat» ödemeye, doğuda topraklarının bir bölümünü bırakmaya ve batıda egemenliğinin sınırlandırılmasına boyun eğmeye (Ren Bölgesi’nin askerden arındırılması) mahkûm eden bir dikta olarak gördü.
Avusturya-Macaristan imparatorluğu parçalandı ve Fransa, dört yüzyıldan bu yana savaştığı Habsburg Imparatorluğu’nun yıkıntıları üstünde iki devlet kurdu: Çekoslovakya ve Yugoslavya. Bunlar kısa bir süre sonra, Polonya ve Romanya ile birlikte aşırı milliyetçiliğin odağı durumuna geldiler. Almanya’yı kuşatmaya ve yeni yayılma emellerini engellemeye yönelik bu küçük ülkeler mozayiği, Başkan Wilson’m 8 ocak 1918’de Amerikan Kongresi’ne sunduğu ve barışın temelleri olarak kaleme alınmış «On Dört Ilkesi»nde onaylanan, halkların kendi geleceklerine kendilerinin karar vermesi hakkı ilkesine görünüşte uygun düşmekteydi: gerçekteyse bu yeni devletler, hakları görmezden gelinecek veya çiğnenecek azınlıklar barındırmaktaydı.
Avrupa’daki bu yeni dengenin çifte güvencesine gelince (Fran-sa-Ingiltere-Amerika anlaşması, Milletler Cemiyeti), Başkan Wil-son’un bu alandaki taahhütlerinin onaylanması için gerekli olan üçte ikilik çoğunluğun Amerikan Kongresi’nde sağlanamadığı
19 mart 1920’den sonra geçerliliğini yitirdi.