Seneca, Lucius Annaeus
Latin filozofu (Cordoba, İspanya İ.Ö. 4’e d.-Roma İ.S.
65). Ünlü bir belagatçi olan Hatip Seneca’nın (İ.ö. 60’a d.-İ.Ö. 39’a d.) o§Uj olan Lucius Annaeus Seneca (babasından ayırmaİctein Filozof Seneca da denir), Ro- ma’da felsefe dersleri alıp, yeni pythagorasçı Sotio’nun etkisiyle bir süre vejetaryenliği benimsedi; ama ergenlik çağında sağlığı bozulunca, Mısır valisi olan akrabalarından birinin yanına gitti. Dönünce (İ.S. 32’ye d.), siyasete atıldıysa da, bazı siyasal temkinsizlikleri ve imparator Caligula’nın kıskançlığı nedeniyle, bir süre evine çekilmek zorunda kaldı.Claudius’un tahta çıkışından kısa süre sonra (İ.Ö. 41’de), Caligula’nın kızkardeşlerinden biriyle evlilik dışı ilişki kurmakla suçlanarak Korsika’ya sürülüp, sık sık yinelediği bağışlanması ricalarına karşın, ancak 49’da, Messalina öldürülüp, Claudius’la evlenen Agrippina imparatoriçe olunca Roma’ya dönebildi. Sonradan Neron adıyla tahta çıkacak olan Domitius Ahenobarbus’un eğitmenliğine atanıp, etkisini koruyabilmek için Britannicus’un ve Agrippina’nın öldürülmelerine katlanmak zorunda kaldı. 62’ye kadar Neron tarafından desteklendiyse de, o tarihte Burrus’un ölümünden sonra, etkisi azaldı ve emekliliğini istedi. “Liberal” siyasetin temsilcisi olduğu için bu isteği geri çev- rildiyse de, fiilen görevinden çekilerek saraya uğramamaya başladı. Üç yıl sonra gelenekçi senatörlerin Pi- son’un önderliğinde Neron’a karşı hazırladıkları darbeye adı karıştırılıp (fesatçılar onu imparator yapmayı tasarlamışlardı), 65’te komplo açığa çıkarılınca, Ne- ron’un buyruğuyla bileklerini keserek intihar etti.
Başlıca yapıtları: Yedi ciltlik bir fizik kitabı olan Quaes- tiones Naturales (Doğal Sorunlar), iki ahlâk incelemesi (De Clementia [Acıma Üstüne]; De Beneficiis [İyilikler Üstüne]), diyalog ve incelemeler (Consolatis ad Helvi- am Matrem [Helvia Ana’ya Avutmalar]; Consolatio ad Polybium [Polybus’a Avutmalar]), söyleşiler (De Brevi- tate Vitae [Yaşamın Kısalığı Üstüne]; De Providentia [İ- nayet Üstüne]; De İra [Öfke Üstüne]; DeTranquieltate /\n/m/[Ruhun Sükûnu Üstüne]), trajediler (Hercules Fu- rens [Öfkeli Herakles]; Troades [Truvalılar]; vb.).
