sindirim

sindirim

Canlılarda besinlerin beden tarafından emilecek biçim­de parçalanma işlemini belirten terim. Sindirim genel­likle, biri mekanik, öbürü kimyasal 2 evrede gerçekle­şir. Mekanik evrede, dişlerin ezip parçaladığı .besinler, ağızda iyice ufalandıktan sonra midede öğütülür. Gene ağızda başlayan kimyasal evrede, tükürükte bulunan enzimler besinleri şeker, yağ, protein, vb. bileşenlerine ayırırlar.

Örümcek gibi hayvanlarda kimyasal sindirim ağzın dışında başlar. Omurgalılardaysa, kimyasal sindirimin önemli aşamaları sindirim sisteminde gerçekleşir. İn­sanda ve otçul hayvanlarda bu işlemler mide, pankreas ve karaciğer salgılarının yardımıyla olur. Midelerinde ayrı bölümler bulunan geviş getiren hayvanlarda, bak­teriler ve birhücreli hayvanlar, bitkilerin mayalanmasını sağlarlar. Besinler ağızdan mideye, mideden de hamu­rumsu halde bağırsaklara geçerken, hormonların ve si­nir sisteminin denetiminde gerçekleşen bir dizi kimya­sal işlemin etkisinde kalırlar.

Omurgalıların çoğunda besinleri görmek, tatmak ya da koklamak mideden asitli bir sıvı salgılanmasını başla­tan refleksleri uyarır. Böylece, besinler mideye ulaştık­larında, işlenmelerini sağlayan salgılar ile proteinleri ay­rıştıran enzimler hazır olur. Mideden belirli aralıklarla onikiparmakbağırsağına geçen asitli sıvılar orada pan­kreas suyu ve safra ile karışır. Pankreas enzimlerinin ni­şastaları, protein türevlerini ve yağları daha yalın bile­şiklere dönüştürmeleri için’yansız bir ortam gerekir. Bu bileşenler daha sonra bağırsaklardan emilerek kana ka­rışırlar (Ayrıca Bk. SİNDİRİM SİSTEMİ HASTALIKLARI).