siroz
Karaciğer hücrelerinin yıkımıyla ve karaciğer işlevlerinin bozulmasıyla nitelenen karaciğer hastalığı. Hangi nedenlerden kaynaklanırsa kaynaklansın, karaciğer hücrelerinin ilerleyici yıkımıyla sonuçlanan siroz, genellikle belirti vermeden gelişir. Sonra, karaciğerin büyümesiyle, karaciğer hücrelerinde bozuklukla, karaciğer içinde sertleşmeyle, karaciğer iltihabı belirtileriyle ortaya çıkar. Daha sonra karaciğer küçülür ve kapıtop- lardamarı basıncı yüksekliği ile ağır karaciğer yetersizliği belirtileri gözlenir. Karaciğer toplardamarında basınç artışı da dalak büyümesine, karında yan toplardamarlarda dolaşımın belirmesine, midede asit toplanmasına ve yemek borusu ile midede varislere (yırtılmaları çok ciddi kanamalara neden olur) yol açar.
Sirozun başlıca nedenleri arasında alkolizm, safra yollarının zarar görmesi, kalp hastalıkları, karaciğer iltihabı, demir birikimi hastalığı (hemokromatoz), alkolle ilgili olmaksızın beslenme eksikliği (az gelişmiş ülkelerde görülür), vb. sayılabilir. Ayrıca, görünürde bir neden olmaksızın ortaya çıkabilir ve çocukluk çağı, metabolizma ya da oluşum bozuklukları kaynaklı olabilir. Tam anlamıyla iyileştirici tedavisi yoktur. Tedavide, evrimin geri dönmez duruma gelmesinden önce, nedenin (genellikle alkol) ortadan kaldırılmasıyla yetinilir; ayrıca tuzsuz bir beslenme rejimine, sidik söktürücü ilaçlara, karınboşluğundan iğneyle sıvı almaya başvurulur. Kapı toplardamarındaki yüksek basıncı tedavi etmek için, hastanın genel durumu iyiyse, kapı toplardamarı-ana-
toplardamar ağızlaştırma ameliyatı uygulanabilir.