”Şu mektepler olmasaydı…”

1910-1911 yıllarında Maarif nazırı yani Milli Eğitim bakanı bulunan Emrullah Efendi, aynı zamanda ittihatçıların önemli isimlerindendi. “Şu mektepler olmasaydı M aarifi ne güzel idare ederdim” sözüyle tarihe geçen Emrullah Efendi, karikatürde, kim bilir belki de bu sözü söylediğinden dolayı mektepleri kapatmakla tenkit ediliyor: -Birader, şu sağ tarafta, ileride, o çocukların arasındaki efe kimdir?

-Kim olacak? Çakırcalı!..

-Ya!… Ne diyor? Ne istiyor?

-Ne diyecek!… Maarif nazırına kızıyor; ben dağlarda bayırlarda, hatta şehirlerde rakipsizeşkıyalık sanatımı icra ediyordum. Şimdi bu adam geldi de mektepleri kapatıyor.

Elbet o mekteplerin çocukları da okuyup yazma olmayınca ne olacaklar? Dağlara çıkıp onlar da benim gibi eşkıya olacaklar. Böylece bize rakipler türeyecek; yalnız bana ait olan eşkıyalık hâsılatını şimdi yeni eşkıyalarla paylaşmaya mecbur kalacağım. Ben bu nazıra ne yaptım ki bana bu fenalığı yapıyor, İzmir’deki eşkıyalığı benden kıskanıyor, diye bar bar bağırıyor.

-Fakat, herifin kızmakta hakkı var, doğru söylüyor.

(Gıdık, numara: 2,25 Teşrin-i Evvel 1326 [7 Kasım 1910])