SÜLEYMAN NAZİF (1870 Diyarb rin (1338) ahi kır-1927 İstanbul), şair, yazar. Tar İsındaki ku> çi Sait Paşa’nın oğlu, şair Faik ) ıve Lapseki’^ nin (Ozansoy) ağabeyidir. II. Abd 1 °uşan a ka hamit’e karşı mücadele amacı Kantakuzin< gittiği Paris’te Meşveret gazetes lti,m isteyim de yazdı (1897). Meşrutiyet’ten sc kişilik bi ra Basra, Kastamonu, Trabzon, N 5**- Bizanslıla sul, Bağdat (1909-1914) valilikler *”• Sırplard. de bulundu. İstanbul’a yerleşeı ** paşa 1352 (1915) Halk, İleri ve Hadisat gaze e geçti. Bü lerinde yazdı. İstanbul’un İngiliz *d>- Gelibolu tarafından işgal edilişini proteı nMarrn eline eden yazısı (Kara Bir Gün, Hadis u Kalesi’ni 23 Kasım 1918) ve daha sonra [ n Marmara rülfünun konferans salonunda ( ânos bu kez zenlenen Pierre Loti gününde ak Süleymaı Ocak 1920) aynı konuda yaptığı I r» kalelerin bı nuşma nedeniyle Malta’ya sürü * para kar; (1920-1922). Zaferden sonra dön< idi. Bir süre ğü zaman yine İstanbul’a yerle fâratorluktaı
1988
üley Bfc yaşamını güç koşullar altında dirne alemiyle sürdürdü, ilk deneylerin-‘a öl en sonra Servet-i Fünun dergisin te çıkan (1898) şiirlerinde akımın nemli şairleri arasında sayılacak .. uı aşarı düzeyine erişemedi. Daha ^zer Dk, Meşrutiyet döneminde tarih, eştiri, anı türlerindeki yazılarıyla ta-ndı. Dilin özleşme akımı karşısın-‘na ıı direnmeye çalıştı. Ulusal Edebi-£ve’ M Akımı’nın amaçlarını benimse-|C ediğini ifade etti. Mecmua-i Ebüz-er.® Ka’da genellikle nesnel kabul edil-eyen eleştirilerinde Namık Ke-. ® al’in şiirleri ve “Tahrib-i Harâbât’ _ . serinde durdu; daha sonra da ilk e, Kemal’in Magosa’ya sürgün imanının (Padişah Abdülaziz) su-s°Jlj fini yayımladı. Başlıca yapıtları: .H izli Figanlar” (şiirler, 1906), “Batar-nka ie A?eş” (§iirler’ nesirler, 1917).
iak-ı İrak” (şiirler, 1918), “Namık Vesil mal” (iki k nferans, şairin yaşamı rakt yaPltları üzerine bilgiler, 1922).
alta Geceleri” (şiirler, nesirler, Doğ “Çal Çoban” (makaleler.
1 ^ M). ‘Tarihin Yılan Hikâyesi” (ma-J ^ eler, 1922), “Mehmet Akif” ^m< E4), “İki Dost” (Namık Kemal ile . . a Paşa üzerine yazılar, 1926), Ta eulT (1926).
Timi
IEYMAN PAŞA (1300, ? – 1357 byır), “Rumeli Fatihi” diye anılan R S manii şehzadesi. Orhan Gazi’nin Kök oğludur. İznik’in (1330) ve iz-rin (1338) alınışında bulundu. Ko-sındaki kuvvetlerle, Edincik, Bi-Lapseki’yi aldı. Sırp Kralı Ste-ıDuşan’a karşı Bizans imparato-î Kantakuzinos, Orhan Bey’den isteyince, Süleyman Paşa kişilik bir kuvvetle Rumeli’ye BizanslIların da yardımıyla Se-‘i Sırplardan geri aldı. Süley-ı Paşa 1352’de ikinci kez Rume-geçti. Bulgarları Dimetoka’da B- Gelibolu’da Çimbi Kalesi Os-ırın eline geçti. 1354’te Geii-ı Kalesi’ni ve Tekirdağ’a kadar Marmara kıyılarını aldı. Kanta-as bu kez Orhan Bey’e başvu-: Süleyman Paşa tarafından alı-ıkalelerin bırakılmasını istedi. Kapara karşılığı BizanslIlara geri Bir süre sonra Kantakuzinos atorluktan çekildi. Oğlu Matt-
“”m
\
II. Suleyman
heos’un V. İoannls karşısında yenilgiye uğramasından yararlanmak isteyen OsmanlIlar, BizanslIlara geri verilmiş olan yerleri yeniden ele geçirmek için harekete geçtiler. Süleyman Paşa, 1356’da Ece, Gazi Fazıl ve Evrenos beyler ile birlikte kuvvetli bir donanmayla Çimbi’ye geçti. Çimbi, Ayosolonia, Od Köklük, Exa-nül kaleleri alındı. Süleyman Paşa Bolayır’ı da ele geçirerek burayı üs yaptı. Osmanlı kuvvetleri Malkara, İpsala ve Dlmetoka’ya kadar akınlar yaptılar. Bu başarıları üzerine Gelibolu tekfuru, kaleyi Süleyman Pa-şa’ya teslim etti (1357). Süleyman Paşa, Anadolu’dan getirdiği Türkle-ri buralara yerleştirdi. Bolayır yöresinde avlanırken atından düşerek öldü. Bolayır’a gömüldü.
SÜLEYMAN PAŞA, Hüsnü (1838 İstanbul-1892 Bağdat), yazar, dilci. Öğrenimini Harbiye Mektebi’nde tamamladı (1859). Bir süre Harbiye münşeat müdürlüğü yaptı. Mirlivalığa (tuğgeneral) yükselerek Harbiye Mektebi Komutanlığı’na getirildi. Birinci Meşrutiyetin ilan edileceği gece öğrenciyi silahlandırarak Şehzade Murat’ın tahta çıkmasını sağladı. Karadağ başkaldırmasında bulundu. Daha sonra Ruslar ile yapılan savaşlarda Şıpka’daki başarılı savunmasıyla ünlü komutanlar arasına girdi. Ama bir süre sonra üstün Rus ordularının Edirne’yi almalarına engel olamadı (22 Ocak 1878). Bu nedenle savaştan sonra II. Abdülha-
mit tarafından mahkûm ettirilerek Bağdat’a sürüldü. Orada öldü. Har-biye’de kimya, fizik, geometri öğrenimi yaptıran, Menşei Muallimin Okulu’nun (1875) açılmasında büyük rolü olan Süleyman Paşa, tarih ve dil alanlarındaki çalışmalarıyla ulusçuluk akımının öncülerinden sayıldı. Yapıtları: “Mebani-ül-inşa (Edebi Bilgiler Kitabı, 2 cilt, 1874), “Ta-rih-i Âlem” (I. cildi basılabildi, 1874), “İlm-i-Sarf-ı Türki” (2. basımı, 1876).
SÜLEYMAN ŞAH, Kutalmışoğlu
(? – 1086 Ayn Seylem / Halep), Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu. Kutalmış’ın oğludur. Babası taht kavgasında ölünce, kardeşi Resul Tigin ile Alparslan’a tutsak düştü. Alparslan ölünce Anadolu’ya geçti ve buradaki Türkmen boylarını çevresinde topladı. Kısa sürede Konya ve İznik’i ele geçirdi (1075). Taht kavgası içinde olan Bizans İmparatoru Botaniates’in tahta çıkmasına yardımcı oldu. Süleyman ve kardeşlerinin artan gücünden çekinen Me-likşah’ın Emir Porsuk komutasındaki kuvvetleri İznik’e dek yürüdü ve Anadolu’yu bir süre egemenliğinde tuttu. Bizans ile anlaşan Süleyman, Emir Porsuk’u geri çekilmeye zorladı. Botaniates’e karşı Melissenos ile anlaştı ve ondan Frigya ile Gala-tia’daki kimi toprakları aldı (1080). Botaniates’in ordusunu kovalayarak Kadıköy’e dek geldi. Bu sırada Aleksios Komnenos tahta çıktı (1081). İki hükümdar Drama Suyu ‘■sınır olmak üzere anlaştılar. Sancak gönderen Bağdat halifesi, Süleyman’ı emir ve sultan ilan etti. Melik-şah da, onun Anadolu’daki egemenliğini kabullendi. 1082 yılında Ki-likya üzerine yürüdü, pek çok yerle birlikte 1084’te Antakya’yı aldı. Bü-
Süleyman Nazif
SÜLEYMAN
