Süleyman Şah Türbesi’ kitabı yayınlandı
Süleyman Şah Türbesinin bulunduğu yere, Suriye’de ortaya çıkan karışıklıklar gerekçesiyle geçtiğimiz şubat ayında nakhi kubûr operasyonu yapılmıştı. Ardından da türbenin yerinin değiştirilmesi başta olmak üzere birçok konuda hayli tartışmalar oldu. Fakat türbenin taşınmasının doğru olup olmadığını zaman gösterecek.
Süleyman Şah Türbesi ve buradaki karakolun güvenliği, daha Suriye’deki asayişsizliğin başından beri gündemde olan bir konu idi. Hal böyleyken elde esaslı bir kaynak olmadığını fark eden Prof. Dr. Erhan Afyoncu, ‘Süleyman Şah Türbesi’ kitabını hazırlamaya başlamasıyla ilgili şunları söylüyor:
“Daha önce 2 defa operasyon yapılmış, türbe nakledilmiş. Fakat dağınık belgeler dışında herhangi bir kayıt yok. Ve bölgedeki istikrarsızlık sebebiyle türbe ve karakolumuz ciddi bir güvenlik sorunu ile karşı karşıya idi. Böyle bir zamanda, Osmanlı ve cumhuriyet arşivlerinde 1 yıl süren bir çalışma ile bu kitabı ortaya çıkarttık. Bu konuyla ilgili ulaşabildiğimiz belgeleri derledik.”
Kitapta Süleyman Şah Türbesi, Osmanlı devrinden itibaren belgeler, gazeteler, hatıralar ve fotoğraflar ışığında incelenmiş. Evvela Süleyman Şah kimdir, sorusunun cevabı Osmanlı tarihçilerinin yazdıklarıyla veriliyor. Bir ziyaretgâh olan türbenin sıtma hastalarına şifa verdiği, keza hasta atların da bu türbenin etrafında dolaştırılınca iyileştiği, incelenen kaynaklarda geçen bilgilerden bazıları.
Tahmin edilebileceği gibi Sultan İkinci Abdülhamid tarafından yaptırılan türbenin masraf listelerinden TürkiyeTransa arasında 20 Ekim 1921’de imzalanan Ankara İtilafnamesi’yle Caber Kalesinin Türk toprağı olarak kabulüne, Cumhuriyet’in ilk yıllarından ŞahTırat Operasyonu’na tarihî süreci kitaptan takip etmek mümkün.
1939 yılında herhangi bir nakil yapılmayıp sadece bir karakol inşa edildiği de bu çalışmayla netleşmiş oldu. Baraj inşa ettiği için Suriye’nin talebiyle 1973’te ilk nakil gerçekleşmişti. Ancak işin ilginç tarafı, haberler Türk basınında iki ay kadar sonra ve küçük sütunlarda verildi.
Diğer bir ayrıntı, dönemin fotoğraflarının siyah beyaz olmasına rağmen 1973 Aralık tarihli fotoğrafların renkli olarak kaydedildiğiydi. Bu konuya dikkat çeken yazar, “Devletin elinde çok miktarda resim ve belge var ama bunlar dağınık vaziyette.
Süleyman Şah Türbesi Erhan Afyoncu, İstanbul 2015
Şimdiye kadar bir araya getirilmemesi de çok büyük eksiklik.
Ulaşamadığımız birçok belge ve resmin artık gün yüzüne çıkarılması lazım” diyor.
Türbeye ait tarihi kronolojinin ardından, kitabın diğer yarısını oluşturan Belgeler bölümü geliyor. Türbeyle ilgili ulaşılabilen ne kadar doküman varsa bu kısımda görmek mümkün.
Kim olduğu ve nakiller konusundaki tartışmalar devam ededursun, son 700 yıllık tarihimizin en önemli şahsiyetlerinden biridir Süleyman Şah. Daha düne kadar Osmanlı mülkü olan o topraklarda huzur içinde yatmayı da fazlasıyla hak ediyor. Umarız“huzur” çabuk gelir.