TÂÇ MAHAL

TÂÇ MAHAL, Hindistan’daki Gürgâniyye türbelerinden
en meşhuru. Egre/Agra şehrinde Cumma/Yamuna
Nehri kenarında beyaz mermerden yapılmış çok
muhteşem bir san’at abidesidir. Tâç Mahal Türbesi,
Gürgâniyye hükümdarlarından Şah Cihan’ın Mümtaz
Mahal ünvanlı eşi Ercümend Banu’nun 1631 ’de vefatı
üzerine inşaasına karar verildi. Türbenin yapımında
Gürgâniyye Devleti’nin en seçkin mimar ve san’
atkarları ile Osmanlı mimarlarından Muhammed İsa
Efendi vazifelendirildi. Tâç Mahal’ın plânı ve tatbikcisi
Mimar Muhammed İsa Efendi’dir. İnşaasmda yirmi bin
işçi çalışıp, bütünü yirmiiki yılda tamamlandı. Tâç
Mahal Türbesi, selvi ve portakal ağaçları ve fıskiyeli havuzlarla süslü bir bahçe ortasındadır. İçi, dışı beyaz
mermerler ile kaplıdır. Türbe iki kısım üzerine yapıldı.
Türbenin tabanı yerden yüzotuz santim yüksekliktedir.Alt ve üst kısımlar kırmızı kum taşından kuşak ile
ayrılır. İkinci kısım altı metre yüksekliğindedir. İkinci
kısmın üstünde kenarları kesik kare yani sekizgen plâ­
nında, kubbe kasnağına kadar otuzdokuz metre yüksekliğinde
asıl türbe vardır. Kubbesinin kasnaktan
yüksekliği otuzaltı metredir. Kubbe Lotus çiçeği biçimindedir.
Dört tarafında her köşede birer minare vardır.
Türbe’nin iç mermerine kakmalı somaki, lâcivert
taş, akik ve fırûze gibi kıymetli taşlarla yapılmış çiçek,
demet ve tezyinatlı İslâmî yazılarla süslüdür. Türbenin
içinde beş oda, birbirlerine koridorlarla bağlıdır. Büyük
odada Mümtaz Mahal ve Şah Cihan’ın kabirleri bulunmaktadır.
Taç Mahal, kıymetli taşlarla süslenip, zenginleştirilmesine
rağmen İngilizler ve Hintlilerin istilâ ve
yağmalarına uğradığından, bugün bunların çoğu mevcut
değildir. Kırkiki zümrüt, yüziki yâkut, altıyüzyirmibeş
elmas, elli inci ve onbinlerce kıymetli diğer
madenler ile süslendiği tarihî kaynaklarda yazılıdır.