TAYGA

TAYGA
Tayland’ın başkenti Bangcok tan bu gorunus
tayfun, ağaçları köklerinden söker, evlerde ve araçlarda tahribata yol açabilir. -* KASIRGA
TAYGA, Kuzey Kutup Bölgesi çevresinde yer alan ve kozalaklı ağaçlardan oluşan orman kuşağı. Kuzey Amerika’da Alaska ve Kanada’nın kuzeyini, Eskidünya’da İskandinavya’nın, Rusya Ovası’nın kuzey kesimini ve Sibirya’nın büyük bir kısmını kaplar. Taygayı oluşturan başlıca ağaç türleri çam, köknar, melez gibi her zaman yeşil iğneyapraklılar-
dır. Ağaçlar genellikle çok yavaş büyürler; çapları da fazla kalınlaşmaz Tayganın kuzeyinde, kutba doğru tundra bölgesi yer alır. Tayga kuşa ğında kışlar sert ve uzun, yazlar çok kısa sürer. En sıcak ayının ortalaması ancak 10aC dolayındadır.
TAYLAND (Thai dilinde: Muang Thai ya da Prathet Thai, Fr.: Thaïlande, İng.: Thailand), Güneydoğu Asya’da, Çinhindi Yarımadası’nın orta kesimini kaplayan devlet Myanmar Birliği (Birmanya), Laos.
Kamboç ve Malaysiya ile sınırlanır. ı Doğuda Siyam Körfezi ile batida An- ! daman Denizi arasında kalır. Yüzölçümü 514.000 “km.2, nüfusu
53.722.000, başkenti Bangkok, diğer önemli kentleri Chiang Mai, Nakhon, Ratchasima, Khon Kaen, Udon Thani, Phitsanulok ve Hat Yai’dir. Ülkede Thai (Tay) dili konuşulur, % 4 kadar Müslüman dışında çoğunluğun dini Budizm’dir. Ülkenin en geniş kısmını ortada Menam Irmağı ve kolları tarafından sulanan ovalar ve delta kaplar. Bu delta eski -.3ir körfezin alüvyonlarla dolması sokucunda oluşmuştur. Ülkenin kuzeybatısı dağlıktır. Bu dağlar, yarımadada da devam eder ve Himala-vaları Güney Asya adalarındaki dağara bağlar. Doğuda Güney Asya’ nın başlıca ırmaklarından biri olan Mekong, Laos sınırında akar. Tayland, 6°-2l° kuzey paralelleri arasın- i da kalır. Muson bölgesine girer ve i mayıstan ekime kadar süren yağış- i ların yıllık tutarı 1-2 m. arasındadır. \ Sıcaklık yüksektir, yıllık sıcaklık fark- : ları birkaç dereceden ibarettir. Nüfu- * sun çoğunluğunu Tay’lar (Thai) * oluşturur; nüfus yoğunluğu Menam f ova ve deltasında 150’yi geçer. Baş- i lıca kentler de bu ova ve deltada Si- j yam Körfezi kıyılarındadır. Ülkenin j baş ürünü pirinçtir. Pirinç, ekili yerlerin % 70’ini kaplar. Yılda
19.000.000 ton kadar olan üretimin ulusal gereksinimi karşıladıktan başka, ihracatın da değerce % 35 kada- i rını sağlar. Tayland kauçuk üretimin- } de dünyada üçüncüdür. Tütün, yerfıstığı, soya, manyok öteki ürünler- j dir; Balıkçılık, hayvancılıktan daha j önemlidir. Kuzeybatıdaki dağlık böl- j genin başlıca ürünü tik ağacı kerestesidir. Yeraltı kaynakları kalay, tungsten, kurşun, çinko, demir ve antimuandır. Eski Çin’de yaşayan Taylar 11. yüzyılda Tayland’a gelip yerleştiler ve burada Siyam Krallığı’nı kurdular. 1511’den sonra ilk Portekizliler olmak üzere AvrupalIlarla ilişki kurdular. 1688’de bir ayaklanma sonucu krallık el değiştirdi ve ülke dış ticarete kapandı. 18. yüzyılda yeniden AvrupalIlarla ilişki kuruldu. 1833’te ABD ile ticaret anlaşması imzalandı. Krallık, I. Dünya