TEİLHARD DE CHARDİN, Pierre
(1881 Orcines/Puy – de dome -1955 New York), Fransız bilgini, jla-hiyatçısı ve filozofu. 1899’da Cizvit tarikatına girdi. Bu arada jeolojiyle uğraşmaya başladı. Tezini verdikten sonra Katolik Enstitüsü’ne profesör olarak atandı. Daha sonra Uzakdoğu’ya ve Yakındoğu’ya yapılan arkeolojik gezilere katıldı ve 1928-1946 arasında bu yörelerde çalıştı. Pekin İnsanı’nın (Zinjanthro-pus) (1929) ve Pithekanthropus’un (1937-1938) kalıntılarının ortaya çıkarılmasına ve belirlenmesine katkıda bulundu. 1946’da Fransa’ya döndü ve 1951’de de New York’a yerleşti. Teilhard de Chardin, insanın evrimini, bilimin ve Katolik inancının gerekleri arasında bir uyum sağlayarak incelemeyi denedi. Bu nedenle Katolik din adamları tarafından eleştiriye uğradı. Düşüncelerini açıkladığı başlıca yapıtları şunlardır: “Le Mi-
lieu Divin” (Tanrısal Ortam, 1926-1927), “Le Phénomène Humain” (İnsan Olgusu, 1938-1940), “Le Coeur de la Matière” (Maddenin Yüreği, 1950), “Le Christique” (1955).
TEK, Ahmet Ferit (1877 Bursa-1972 İstanbul), yazar ve politikacı. İstanbullu bir ailedendi. 1895’te Har-biye’yi bitirip Erkânı Harbiye’ye geçti. 1897 yılında, Meşrutiyetçiler ile birlikte tutuklanarak Trablusgarp’a sürgüne gönderildi. Bir yıl hapis yattıktan sonra kısmi bir aftan yararlanarak Trablusgarp Erkanı Harbiye-si’ne girdi, Ancak 1900 yılında bir arkadaşıyla birlikte kayıkla Tunus’a kaçtı; oradan da Paris’e gitti. 1903’te Paris Siyasal Bilimler Fakültesi’ni bitirdi. Paris’teki Meşrutiyetçiler ile ilişki kurdu ve gazeteleri Şûrayı Ümmet’te yazıları yayımlandı. II. Meşrutiyet’in ilanından, sonra İstanbul’a döndü. İttihat ve Terakki’ye girdi. Şûrayı Ümmet gazetesinin başyazarı ve Meclisi Mebusan’da başkâtip oldu. 1908-1913 yılları arasında Müikiye’de siyasi tarih dersleri verdi. 1912’de İttihat ve Terakki’ den ayrılarak Milli Meşrutiyet Fırkası’nı kurdu ve ifham gazetesinin başyazarı oldu, ifham gazetesi, hükümeti eleştirdiğinden kapatıldı ve Ahmet Ferit Anadolu’ya sürgüne gönderildi, i. Dünya Savaşı’nda başkonsolosluk göreviyle Kiev’e atandı. Savaşın sonunda İstanbul’a döndü ve 1919’da Milli Türk Fırkası’nı kurdu. TBMM’de İstanbul milletvekili oldu (12 Haziran 1920) ve kendisine maliye vekilliği verildi. Cumhuriyetin ilanından sonra ilk dışişleri bakanı oldu. 1943’te emekliye ayrılan Ahmet Ferit, Londra, Varşova ve Tokyo’da büyükelçilik yaptı.
TEK FONKSİYON, x bir gerçel sayı olmak üzere, her x için f(-x) = -f(x) eşitliğinin geçerli olduğu fonksiyon. Örneğin f(x) = sinx ve f(x) =x3, birer tek fonksiyondur. Tek fonksiyonların grafiği orijine göre simetriktir
TEİLHARD DE CHARDİN
03
Ara