TEŞBİH, iki şey arasında nitelikçe benzerlik kurma sanatı. Bir benzetmede dört öğe vardır: Benzeyen, kendisine benzetilen, benzetme yönü, benzetme edatı. “Ahmet aslan gibi yüreklidir” benzetmesinde Ahmet benzeyen, aslan kendisine benzetilen, yürekli benzetme yönü, gibi de benzetme edatıdır. Benzetmenin temel öğeleri benzeyen ile kendisine benzetilendir. Benzetmenin kurulabilmesi için bu iki öğenin bulunması gerekir. Öğelerin kuruluşuna göre dört türlü teşbih vardır. Dört öğenin de bulunduğu teşbihe tam ya da ayrıntılı benzetme, benzetme yönü belirtilmemişse kısaltılmış benzetme, benzetme edatı yoksa pekiştirilmiş benzetme, benzetme yönü ve benzetmé edatı bulunmuyorsa yalın benzetme denilir. “Ahmet aslan gibi yüreklidir” tam benzetmesi, yukarıda sıralanan benzetme çeşitlerine göre şöyle olabilir: “Ahmet aslan gibidir”, “Ahmet aslan yüreklidir”. “Ahmet aslandır”. Eski belagat kitaplarında teşbih, benzeyenle kendisine benzetilenin ya da benzetme yönünün birden çok oluşuna, benzetmenin amaçlananı yeterince anlatıp anlatmadığına, benzetme öğelerinin sıralanışına göre de çeşitlere ayrılmıştır.
TEŞHİS CANLILAŞTIRMA
