TULYUM

TULYUM, periyodik cetvelin lanta-nitler serisinde yer alan metal element. Nadir toprak metaller içinde doğada en az bulunanıdır. Önemli bir kullanımı yoktur; ancak yapay olarak elde edilen radyoaktif izotopu (tulyum-170), x- ışınlı küçük aygıtlarda kullanılır.
TUNA, Volga’dan sonra Avrupa’ nın ikinci büyük ırmağı. Uzunluğu 2.850 km., beslenme havzası
790.000 km.2, ortalama debisi 7.000 m.^ür. Kaynağından ağzına kadar hemen tüm Orta Avrupa ülkelerini kesen uluslararası bir ırmak ve Avrupa’nın en önemli suyollarından biridir. Güney Almanya’da, Karaorman bölgesinde Brege ve Brigach sularının birleşmesiyle oluşur. Genellikle doğu yönünde akarak Almanya’ dan sonra Kuzey Avusturya’ya girer. Çığırının bir kesiminde Macar-Çekoslovak sınırını oluşturur.’Sonra güneye dönerek, Macaristan’ı, ku-zey-güney yönünde aşar. Yugoslavya’ya girer; burada güneydoğu yönünü alır ve Bulgaristan ile Romanya arasında sınır ırmağı olarak akar. Aşağı çığırında tekrar kuzeye dönerek Romanya topraklarına girer ve
Kalas’ta tekrar doğuya dönerek üç ağızla Karadeniz’e dökülür (Kllya, Sünne ve St. Georges ağızları). Kuzeyde Kilya kolu Romanya-SSCB sınırını oluşturur: Çoğu, Alpler ile Kar-patlar’dan gelen 300 kadar kol alır. Soldan: Altmühl, Naar (Almanya), March (Avusturya-Çekoslovakya), Vah, Nitra, Hrön (Çekoslovakya), Tis-za (Macaristan-Yugoslavya), Olt, Argeş, Siret (Romanya), Prut (Romanya, Moldavya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti); sağdan: İller, Lech, İsar, İnn (Almanya), İnns, Leitha (A-vusturya), Raba (Macaristan), Dra-va (Macaristan-Yugoslavya), Sava, Morava (Yugoslavya), İsker (Bulgaristan). Ağızdan, Almanya’da Ulm’a kadar ırmak gemilerinin ulaşımına elverişlidir. Romanya’da, Turnu-Se-verin’in hemen batısında 110 m. genişliğindeki Demirkapı Geçidi’nden sıkışarak geçer.