‘Byerley Turk”un Macerası

Byerley Turk başlıklı, bir Osmanlı atının İkinci Viyana Kuşatması’yla başlayıp İngiltere’ye kadar uzanan macerasını anlatan romanıyla adından uzun süre bahsettiren Jeremy James, Türkiye Jokey Kulübü’nün davetlisi olarak 3 Nisan 2010’da İstanbul’a geldi. Bir basın toplantısıyla bugünkü İngiliz atlarının üç atasından biri olan Türk atının macerasını anlattığı roman üzerine konuşan James, ayrıca soruları cevaplandırdı.

Toplantıya, “Bu eseri siz Türkler yazmalıydınız!” diyerek başlayan James, “bir gerçeği ortaya çıkarmak için inanılmaz gayret sarf ettiğini ve bu yüzden bu eseri yazmasının bir ukalalık olarak addedilmemesi gerektiğini” ifade etti. Bahsi geçen aygırın aslında Osmanlılann yetiştirdiği bir Türkmen atı olduğunu, bunun hakkında bilgi toplayabilmek için Orta Asya’da ve Türkiye’de birçok yeri dolaştığını söyledi.

James’in tespitlerine göre, Bu din’de tarafından yakalandığı Yüzbaşı (sonradan Albay) Robert Byerley’den ötürü bu adı alan hayvan aslında Osmanlılarca yetiştirilen halis bir Türkmen atıydı. Savaş meydanında tutulan bu at, seyisiyle birlikte esir alınmış ve sahibine 1689’daki Kral William Savaşı sırasında da hizmet etmiş, ardından Boyne Savaşı’na da katılmıştı. James kitabında, bir Türk bakış açısıyla, İkinci Viyana Kuşatması’m ve ardından Budin Kalesi’nin Kutsal İttifak kuvvetlerince muhasarasını ve bu vesileyle sırf Garp kurnazlığı eseri olarak “Byerley Turk” namını alan, seyisiyle birlikte esir edilmiş cins bir Türk aygırının macerasını paylaşıyor.