WALESA

(Lech), polonyalı sendikacı (Popowo, Wroctew yakınında 1943). Önce makine, sonra Dobrzyri’de elektrik işçisi olarak çalıştı. 1967’de Baltık yakınlarına giderek, Lenin şantiyelerinde elektrik montajcısı olarak Gdarisk’a yerleşti. Grev komitesi’nde üye oldu ve aralık 1970’te tutuklandı. Ocak 1971’de Gdahsk’ta Gierek ile tanıştı; bu ilk pazarlığın başarısızlığa uğraması ona siyasal bir ders oldu. Resmi sendikaya delege seçildi ve yönetime fazla beğenilmeyen istekler sundu. 1976’ da yerel komite KOR’un kurulmasına katıldı. İnsanlığın onurunu ve insan haklarını savundu. 1976’da Lenin şantiyelerindeki işine son verilince 1978’de, özgür bir sendika hareketinin nüvesini oluşturan “Baltık Çalışani’na katıldı. Lenin şantiyelerine gizlice gelerek, 14 ağustos 1980
VVallasey
grev hareketinin lideri seçildi ve Jagiels- ki’ye (Konsey’in başkan yardımcısı) karşı yüksek nitelikli bir muhatap olarak ortaya çıktı. 16 ağustosta iş arkadaşlarının adına ve hepsinin zaferine kadar dayanışması için greve devam etme kararı aldı. MKS (Girişimler arası grevler komitesi) başkanı ve Gdartsk anlaşmalarını imzalayanlardan biri oldu (31 ağustos 1980). Solidarnoâö*’un devamlı komisyonu başkanlığına seçildi (22 eylül 1980), 24 eylül 1980’de, Varşova mahkemesi’nden özgür sendikanın resmen kaydını istedi. Ilımlı bir çizgiyi uygulamayı zorlukla kabul ettirerek, Solidarnoâö’un hükümetin gözünde değer kazanması için çalıştı. Kongre sonucunda (7 ekim 1981), başkan seçildi. Ama karşı hareketlerin çoğalmasına engel olamadı. 12-13 aralık 1981 gecesi tutuklandı ve Varşova yakınlarında gözetim altında tutuldu. Direnişin simgesi haline geldiği için 14 kasım 1982’de serbest bırakıldı ve ancak 27 nisan 1983’te işinin başına dönebildi. Koyu katolik olan Wa- (esa, diyalog için çağrıda bulundu; barışçı ve sınırlı eylemler öğütledi. Bu davranışı ona Nobel barış ödülü’nü kazandırdı (5 ekim 1983). Dayanışma sendikasının yeniden yasallaşması için hükümetle yapılan görüşmelerde sendikayı temsil etti. Dayanışmanın yasallaşmasını izleyen demokratik seçimlerde parlamentoya girdi (1989). Aralık 1990’da Polonya Cumhurbaşkanı seçildi.