Alm. Gesichtslähmung (f), Fr. Paralysie
(f) du visage İng. Paralysis of t he face. Merkezi,
beyin sapında olan yedinci kafa çiftinin (yüz siniri, fasyal
sinir) çeşitli sebeplerle hastalanması neticesinde meydana
gelen felç. Fasyal sinir (nervus facialis), orta
kulakta oldukça uzun bir yol takip eder. Yüz felci umumiyetle
soğuğa maruz kalmakla ortaya çıkar. Sıcaktan
soğuğa çıkmak, hava ceryanma maruz kalmak gibi
sebeplerle yüz siniri, kanal içinde kemik zannın ve sinir
kılıfının şişmesi neticesinde sıkışır. Çok ağır zehirli
madde ortaya çıkaran (hipertoksik) iltihaplar sırasında
bizzat toksinlerin tesiri ile husûle gelen sıvı birikmesi
kapalı kemik kanalı içinde sinirin sıkışmasına ve buna
bağlı olarak felcin meydana çıkmasına sebep olabilir.
Diğer taraftan yüze gelen darbeler de kanal içinde
komşu atardamarın kanamasından husule gelen göllenmenin
tazyiki; darbelerde veya cerrahî müdehalelerde
sinirin kesilmesi ve kopması, yüz felcine sebep olabilir.
Yüz felcinde hasta olan tarafta yüz hatları siliktir. Yüz
ifadesizdir. Hareket ettirilmek istendiğinde o taraf kas
ve alın derisi hareket etmez. Göz kapağı kapanmaz.
Teneffüs esnasında burun kanadı diğer taraf gibi açılıp
kapanmaz. Islık çalmada hava felç olan taraftan kaçar,
dudaklar büzülmez. Ağızda sağlam tarafa doğru
kayma görülür.
Felcin sebebi bilindiği takdirde buna uyan tedaviye
süratle geçmek lâzımdır. Soğuktan dolayı olduğu düşü
nülen yüz felcinde hastanın soğukla alâkası kesilmelidir.
İki hafta müddetle hastanın yıkanması, üç hafta
süreyle dışarı çıkması yasaklanır. Günde 2 grama kadar
salisilat (aspirin), 30 mgr. kortizon (prednizolon) verilir.
B grubu vitaminler de tedaviye eklenir. 10 günlük
sıkı tedaviden sonra fizik tedavi usulleri denenir. Yüze
sıcak havlu konur. Elektronik akupunktur, kulağın bir
santimetre altındaki ve dudak ile üst kulak kepçesinin
başladığı yer arasındaki hayali doğrunun tam ortasındaki
akupunktur noktalarına sabah, akşam 5’er dakika
uygulanırsa bu safhada çok faydalı olur.
Had orta kulak iltihabı esnasında meydana gelen
yüz felcinde orta kulak iltihabının tedavisi ile birlikte
vitamin ve kortizon verilir. Müzmin orta kulak iltihabı
sebebiyle olanlarda ameliyat gerekir. Darbeye bağlı
ezilme ve kesilmelerde saha cerrahî mikroskop altında
açılarak yüz siniri açığa çıkanlır, tazyik kaldırılır, kesik
sinir uçlan bulunarak birleştirilir.
Y Ü Z F E L C İ,
23
Oca