YAĞLI BOYA

Bir koruyucu olarak veya
dekoratif gayeyle bir yüzeye tatbik edildiği zaman, o
yüzeyde kalıcı ve sert bir film tabakası meydana getiren
sıvı. Meselâ, ahşap binalann hava şartlarından, metallerin
korozyondan korunmalan için, yüzeyleri yağlı boya
ile boyanır. Yağlı boyalar dekoratif gayelerle çok kullanılır.
Okul, hastane, büro v.s. yerleri hoş ve parlak
renklere büründürmek için kullanılır. Aynca yağlı boya
tablolan bunlarla yapılır.
Yağlı Boyada Bulunan Esas Maddeler:
1. Bağlayıcılar: İnce boya tabakası hava oksijenine
maruz kaldığında, boyada bulunan bağlayıcı madde
polimeri ze olup kurur ve sert bir satıh meydana getirir.
Bağlayıcının çabuk kuruma ve sağlam bir film tabakası
meydana getirme özellikleri bulunmalıdır. Bu gayeyle
eskiden beri keten tohumu yağı, diğer bazı yağlarla
muamele edilerek veya kanştınlarak kullanılmıştır.
Film tabakasının meydana gelmesinde hem biroksidasyon,
hem de bir polimerleşme olayının vuku bulduğunu
keşfeden kimyacılar 1920’lerden sonra film yapıcı ürünler
olarak sentetik reçineler sentez etmeye başladılar.
Meselâ, önemli bir sentetik bağlayıcı olan alkid reçinesi
gliserin veya pentaeritritol gibi bir polialkolin, ftalik,
izoftalik veya maleik asid gibi bir polibazik asidle reaksiyonundan
elde edilir. Plastik boyalarda kullanılan
bağlayıcılar da stiren, butadien, polivinie asetat ve aklilik
reçinesi gibi lateks olarak adlandınlan sentetik
reçinelerdir.
Boyalarda kullanılan bağlayıcılar ve özellikleri:
Keten tohumu yağı: Hava ve suya dayanıklı esnek
ve yapışkan.
Fenolik reçineler: Çabuk kurur, sağlam, kararmaya
meyilli.
Alkid reçineleri: Hava ve suya dayanıklı, sağlam ve
yapışkan.
Üre Melâmin: Kimyevi maddelere dayanıklı sert ve
gevrek bir tabaka, fakat satıha kolay yapışmaz.
Vinil asetat: Işığa suya dayanıklı, Kolay yapışan,
fakat ısı, asid ve alkolilerden etkilenir.
Aklilik reçineler: Yapışkan kimyevilere ışık ve ısıya
dayanıklı.
Polivinil alkol: Kimyevi maddelere dayanıklı ve
gerilme direnci çok yüksek.
Silikonlar: Isı direnci fevkalâde.
Epoksi reçineleri: Yüzeye yapışması mükemmel, kimyevilere
dayanıklı, sağlam.
Poli üretanlar: Hava şartlanna; kimyevilere fevkalâde
dayanıklı ve sağlam.
Stirenli Alkid reçineleri: Çabuk kurur, hava ve alkalilere
dayanıklı.
2. Çözücüler: Boyalar için kullanılan ve uçucu olan
bu maddeler inceltici olarak da bilinir. Plastik boyalar
da inceltici olarak su kullanılır. Yağlı boyalarda ise
değişik uçuculukta olan, bir seri organik sıvı İcanşımlan
kullanılır. Yağlı boyalann başlıca inceltişi olan tiner
toluen ekseriyetle bir hidrokarbon karışımıdır.
3. Boyar maddeler (pigmentler): Bir boyada kullanı­
lan boyar madde sadece renk veya dekoratif özellik
vermez, aynı zamanda boyanan filmin mekanik özelliklerine
de katkıda bulunur. Nemin boya filmine geçişini
kontrol ettiği gibi ışığın zararlı etkilerini de perdeler.
Boyar madde renginin karakteristik özelliği bazı ışınları
emmesi ve diğerlerini de yansıtması özelliğine dayanır.
Meselâ, beyaz pigment ışığın az kısmını tutar, buna
mukabil siyah pigment ışığın çoğunu tutar. Az bir kısmını
yansıtır. Boyanın ışığı tutma gücü, kırılma indisine
bağlıdır. Bu da pigmentin özelliğine bağlı olmakla beraber
kurumakta olan boya filmindeki pigmentin tane
büyüklüğüne ve miktanna da bağlıdır.
Titandioksit (T i02) ilmenit mineralinden elde edilen
önemli bir beyaz pigmenttir. Boya tekniğinde korozyonu
önleyici pigmentlerin başında sülüğen tozu, bazikkurşun sülfat, bazik çinko kromat, stronsiyum kromat
ve kalsiyum plumbat gelir. Bu maddeler tatbik edildikleri
metalle kimyasal bir birleşmeye girerek, yüzeyde
geçirmezlik sağlarlar. Yani geliştirilen korrozyon önleyici
bir pigment bazik kurşun kromat kabuğu ile silis
çekirdeğinin kaynaşmasından ibarettir.
Paslanmaz çelik, çinko ve alüminyum gibi metalik
pigmentler korrozyona dayanıklı boyalarda (özellikle
gemi ve köprüler için) geniş çapta kullanılırlar. Metallik
tozlar (genellikle alüminyum tozları) fazla dekoratif
otoların son boyamasında kullanılırlar. Çinko tozu ise
paslanmaz çeliği korozyona karşı korur. Burada çinkonun
galvanik bir etkisi olup, kendisi anod çelik ise katod
kutup durumundadır.
4. Kurutucular: Kurutucular boya filminin oksitlenmesine
yardımcı olup, kurumayı hızlandıran kimyevî
maddelerdir. Kobalt, mangan, baryum ve kurşun tuzları
yaygın bir şekilde kullanılan kurutuculardır.
5. Dolgu maddeleri: Dolgu maddeleri inert ve ucuz
maddeler olup, boyaya belirli bir kıvam kazandırırlar.
Bunlar boyanın mekanik özelliklerini de geliştirirler.
Meselâ, kuruyan boya filminin çatlamasını önler ve boyanın
aşınma direncini arttırırlar. Bunlar kezâ bitmiş
boyanın düz ve parlak olmasını sağlarlar. Dolgu maddesi
olarak kullanılan bu maddeler başlıca tebeşir, kil,
mika, alçı, talk ve silisdir.
6. Yüzey aktif maddeler: Bunlarda çözünmeye yardım
eden ve pigmentin boyada dağılmasını sağlayan
maddelerdir.