Yaz ishaline dikkat!
Akut ishale yol açan enfeksiyöz ve enfeksiyöz olmayan birçok neden vardır. En basitinden yenilen kavun, incir gibi gıda, alınan alkol, aşırı yeme, kullanılan laksatif ilaçlar herhangi bir hastalık söz konusu olmadan ishalin nedeni olabilir.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Selim Aslan ‘yaz ishaliyle’ ilgili merak edilenleri ve alınması gereken önlemleri Ajanshaber’e anlattı:
Enfeksiyöz ishallerde etken mikroorganizma genellikle su ve besinler aracılığı ile bulaşır. Bu mikroorganizmalar özellikle sıcaklarda daha hızlı çoğalırlar. Besinler üreticiden tüketiciye ulaştırılırken soğuk zinciri kırılırsa mikroorganizmalar hızla üremeye başlar. Mikroorganizmaların sayısı arttıkça hastalık yapma riski de artar. Ayrıca yazın insanların denize ve havuza girmesi ağız yoluyla bu pis suları yutmalarına ve gastroenteritlerin artmasına neden olur.
“HİJYEN AÇISINDAN EMİN OLMADIĞINIZ YERLERDE YEMEK YEMEYİN”
Yaz ishalleri ise mümkün olduğunda dışarıda hijyen açısından emin olunmayan yerlerde yemek yenilmemeli. Evde tüketilen meyve ve sebzelerin de iyi bir şekilde yıkanması gerekiyor. Eğer bunlara rağmen hasta ishal olduysa en yakın sağlık merkezine başvurmalıdır. Sağlık merkezinde gaita testi yapıp duruma yönelik tedavi uygulanması gerekiyor. Ama her tedavide ortak özellik kaybedilen sıvının tekrar kazanılmasıdır.
KUYU SULARINA DİKKAT!
Sular da yemekler gibi riskli. Özellikle evlerin arıtma sistemleri yok. Gider suları ile kuyu suyuları birbirine karıştığı için bu tarz problemler yaşanabiliyor. Şebeke suları klorlandığı için risk biraz daha az olmakla birlikte yine de risk var. Mümkün olduğunca temiz su kaynaklarına ulaşmak yaz ishali riskini azaltacaktır.
“KAYBEDİLEN SIVI MUTLAKA GERİ ALINMALI”
Sıvı kaybı özellikle yaşlı ve kronik hastalarda böbrek yetmezliğine neden olabilir. Bu sebeple mümkün olduğunca ağızdan su alınamıyorsa bile damardan suyun verilmesi gerekmektedir. Sağlık merkezine başvurarak bir serum taktırılmalıdır.
Genelde genç bir hasta ağızdan sıvı alabiliyorsa seruma gerek duymadan hastalık sınırlanabiliyor. Çoğunlukla bakteri ve parazitlerden değil toksinlerden kaynaklı etkenler mevcut. O yüzden yemekler yenilmeden önce ikinci kez kaynatılmalı. Şüpheli duran yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalı.
Sebze ve meyveleri sirkeli suda bekletmekte fayda var. Çünkü kırsal kesimde sulamaların yapıldığı sular pek temiz değil. Sebze ve meyveleri tüketmeden önce iyi bir şekilde yıkamak bu nedenle çok önemli. Sirkeli su da parazitlerin temizlenmesi için faydalı olacaktır.
TEDAVİSİ NASIL?
1-Sıvı-elektrolit tedavisi: İshalli hastanın önce dehidratasyon durumu hafif, orta ve ağır olmak üzere üç başlık altında değerlendirilir. Hafif olgularda bol sıvı(ayran, su) alınması, muz, patates, pirinç gibi besinlerin alınması yeterli olabilir. Oral rehidratasyon sıvısı da (ORS) kullanılabilir. Orta derecedeki dehidratasyonda ORS kayba göre ayarlanarak kullanılır. Kusma sürekli ise ve sıvı kaybı ağır ise sıvı ve elektrolit tedavisinin i.v yoldan yapılması gerekir.
2-Antimikrobiyal tedavi: Akut enfeksiyöz ishallerin önemli bir kısmı herhangi bir antimikrobiyal tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden düzelir. Antibiyotik tedavisini ateş ve dışkının mikroskobik incelemesinde lökosit saptandığı dizanterik formdaki ishallerde kullanılması uygun olur. Antibiyotik olarak florokinolonlar tercih edilir.
