YIRTICI HAYVANLAR,

Alm. Raubtiere (n), Fr.
Carnivore, İng. Predacious animals, Beastof prey. Etle
beslenen, avlarını dişleriyle, tırnaklarıyla parçalayan
memeli hayvanlar. Bunlara yeryüzünün hemen hemen
her tarafında rastlanabilir. Vücut yapılan yaşama şartıarıııa
uygun yaratılıştadır. Avlarının yerini bulmak için
keskin duyularla ve yakalamak için güçlü kaslarla
donanmışlardır. Avlarından daha zeki ve daha güçlü-
dürler. Dişleri et yiyecek yapıdadır. Köpek dişleri, avlarını
yakalayıp parçalamak için büyük ve uzundur.
Kesici dişleri, küçük fakat çok keskindir. Öğütücü diş­
leri, kemikleri parçalayacak güç ve kalınlıktadır. 4-5
parmaklı olan ayaklan keskin ve kalın tırnaklıdır. Hayvanlar
kralı olan aslan, bir pençe darbesi ile bir atın bel
kemiğini kırabilir. Gece ırmak ve dere kenarlarındaki
sazlıklarda pusuya yatarak su içmeye gelen ceylân, maymun
ve zebra gibi hayvnalan bekler ve 60-70 km. hızla
avının üzerine atılarak yakalayıp parçalar. Bir sıçrayışta
4-5 m. uzağa atlar. Fil ve gergedandan başka bütün
hayvanlann hepsine saldırır.
Ayı; Antartika, Avustralya ve Orta Afrika’dan
başka her yerde yaşar. 5 parmaklı pençeleri kanca gibi
kıvnk, içeri çekilmeyen güçlü tırnaklıdır. Çok temkinli
ve ihtiyatlı bir avcıdır. Avlannı ön pençe darbesi ve
dişleriyle öldürür. Kutup ayısının ayak tabanlannm
altında deriden yastıklar ve tüyler olduğundan buzlar
üstünde kaymadan rahatça yürür. Saatte 40 km. hızla
koşarak bir ren giyiğine yetişebilir. Kuzey Amerika
ormanlannın korkunç ayısı brizzly 2,5 m. uzunlukta ve
450 kg. ağırlıkta birdevdir. Bir pençe darbesiyle öküzün
boynunu veya bir geyiğin bel kemiğini kırabilir.
Kedigiller ailesinin en hızlı koşan kara hayvanı
çitadır. Gözlerinin altında çenesine doğru birer siyah
çizgi uzamr. Yüksek otlar arasına gizlenerek antilop,
ceylan, tavşan gibi memelileri avlar. Avına saatte 112
km’lik bir hızla saldırır, fakat bu hızını devamlı koruyamaz.
400-500 metre sonra hızı düşmeye başlar. Bu
mesafe içinde yakalanmayan avlan pençesinden kurtulmuş
demektir.
Kurtlann görme ve işitme duyuları keskindir.
Çoğunlukla gece avlanmaya çıkarlar. Aç kaldıklarında
insana da saldırırlar. Kuzey Amerika’ya mahsus olan
Kır Kurdu (Canis latrans) tavşan ve küçük kemirgenleri
bol avladığından faydalı sayılır. Kurtlar kışın sürü
halinde ava çıkarlar. Bazen köylere kadar sokularak
ağıllara saldırırlar. OsmanlIlarda vakıflann güçlü
olduğu dönemlerde şiddetli kış aylannda köylerin
dışında belirli yerlere vahşi hayvanlar için et bırakılırdı.
“Hayvanat-ı Vahşiye V akıf’ ismiyle anılan bu hayır
kurumlan aç kurtlan doyurarak köylere saldırmalarınıönlerdAvcı veya yırtıcı hayvanlan sırf memeliler olarak
sınıflandırmak hatalıdır. Çünkü omurgalılann her sını­
fında avcılar vardır. Omurgasızlarda da etle beslenen
birçok tür vardır. Ahtapot ve mürekkep balıklan denizlerdeki
usta avcılardır. Afrika’nın “Anoma kanncalan”
ile Tropik Amerika’da yaşayan “Eciton”lar etle
beslenen avcı kanncalardır. Kuşlann gece ve gündüz
yırtıcıları ideal avcılardır. Eğri ve keskin gagalan ile
güçlü pençeleri avlannı yakalama ve parçalamada en
güçlü silâhlandır. Görme duyulan da keskindir. İri
olan kartallar; antilop, maymun, tilki, tavşan gibi hayvanlan
rahatça öldürebilirler. Avlannın kemiklerini
rahatça sindirebilirler. Tüylerini sindirimden sonra
topak halinde ağızlanndan çıkarırlar.
Balıklann çoğu da birbirlerini avlayarak beslenirler.
Köpekbalıkları 3 km. uzaktaki kan kokusunu alarak o
yöne doğru hareket ederler. Ağızlan altta olduğundan
avlanna yandan dönerek saldırırlar. Avlanm testereyle
kesilmiş gibi ikiye bölerler.
Güney Amerika nehirlerinin kana susamış canavar
balığı pirava’dır. Bunlar çoğunlukla 30 cm. kadardır;
jilet gibi keskin konik dişleri vardır. Kan kokusu alınca
çılgına döner. Her ısırışta zeytin iriliğinde et parçası
kopararak yutarlar. Kazaen suya giren bir insanı veya
hayvanı bir kaç dakika içinde iskelet haline getirirler.