YUTMA GÜÇLÜĞÜ (DİSFAJİ)

YUTMA GÜÇLÜĞÜ (DİSFAJİ): Yutma güçlüğünde, hasta yutma olayı sırasında sıvı ya da katı maddenin midesine varmadan belli bir noktada takıldığından yakınır. Yutma güçlüğü, yalnız yutma olayı sırasında ortaya çıkan bir yakınmadır. Buna karşılık bazı psikolojik sorunları bulunan hastalar, yemek borularında bir şeyin sürekli olarak takılı kaldığından yakınırlar. Bu yakınmayı yutma güçlüğü olarak değerlendirmemek gerekir. Çünkü, bu yutma güçlüğü değüdir. Yutma güçlüğü ile birlikte yutma sırasında ağrı da gelişebilir. Yutma sırasında ağrının gelişmesine “Odinofaji” denümektedir. Yutma güçlüğü yaratan etkenleri, yerleştikleri bölgeye göre başlıca iki grup içinde inceleyebiliriz. Bunlardan ilki “Ağız-yutak” bölgesinden diğeri ise özafagus- tan kaynaklanan yutma güçlüğüdür, Ağız-yutak bölgesinden kaynaklanan yutma güçlüklerinin etkenlerini şöyle özetleyebiliriz: Düde gelişen iltihaplar, bademcik iltihaplan, ağız içi iltihaplan, yutak iltihaplan, dü ülserleri, kabakulak boyun lenf bezlerinin aşın büyümesi, tetanos, tiroit bezi iltihaplan, kuduz, miyastenia gravis, Sjögren sendromu. Yemek borusundan kaynaklanan yutma güçlüklelere besin artıklan kaçabilir. Buna bağlı olarak da “Aspirasyon pnömonisi” denilen bir zatürree çeşidi gelişebilir. Komadaki hastalar alkol ya da uyuşturucu madde alarak bilincini bir ölçüde yitirmiş olan hastalar kustuklarında, aspirasyon pnömonisi riski altındadırlar. Kusmaya neden olan çeşitli etkenleri şöyle özetleyebiliriz. Sindirim sistemini tahriş eden her türlü etken kusmaya yol açabilmektedir. Sindirim kanalında gelişen iltihaplar, ülserler, darlıklar ve tıkanmalar, pankreasda gelişen iltihaplar, safra kesesi ve yollarını ilgüendiren iltihap ve tıkanmalar, periton zarının iltihaplanması, apendiks vermifor misin iltihaplanması (apandisit) sindirim kanalındaki kanamalar ve daha pek çok etken sindirim sistemini tahriş ederek kusmaya yol açabilmektedir. Vücudu yaygın bir biçimde tutmuş olan ve ateşle seyreden infeksiyon hastalıkları da kusmaya yol açabilmektedirler. Özellikle kalbin arka duvarında gelişen infarktüsier sırasında bulantı ve kusma da görülebilmektedir. Böbreküstü bezi yetmezliği krizi sırasında, şeker hastalığına bağlı olarak asidoz gelişmesi durumlarında da bulantı ve kusmaya rastlanmaktadır. Ani böbrek hastalıklarında, böbrek taşı düşürürken de kusma gelişebilmektedir. Radyasyon, hamilelik, şiddetli ağrılar, üremi, kulağın tahriş edüülesi, Meniere hastalığı da kusma ve bulantı yaratan etkenler arasındadır. Kafa içi basıncının artması halinde, gözde glokom krizi geliştiğinde, kötü bir koku ya da tat alındığında, hoş karşılanmayan bir şey görüldüğünde de bulantı ve kusma gelişebilir. Kusmayı önleyen ilaçlar konusundaki bügüeri ansiklopedinin “İlaç bilimi” bölümünde bulabüir- siniz. Bu ilaçlara “Antiemetik” ilaçlar denilmektedir.