1 — Fakir, 2 — Miskin:

Ebû-Yûsuf gibi düşünenlere göre fakir ile miskin aynıdır.Buna karşı cumhur fakir ile miskinin farklı olduklannı ilerisürmüşlerdir; hanbelî ve şâfiîlere göre fakir daha yoksul, mâlikive hanefîlere göre miskin daha yoksuldur. Hanefîler zekâttenmuaf olmak için de, zekât alabilmek için de nisâbı esasalmışlar, zekâta tâbi nisab miktarı malı olmayanı fakir saym ı ş l a r d ı r . D i ğ e r ü ç m e z h e b i s e m a l v e g e l i r i n , g e ç i m g i d e r l e r i ­n i k a r ş ı l a y ı p k a r ş ı l a m a m a s ı n ı e s a s a l m ı ş l a r , k a r ş ı l a m ı y o r s a n i ­s a b a m a l i k o l s a d a h i k i ş i y i z e k â t a l m a y a e h i l s a y m ı ş l a r d ı r . A l i ­s i n e n i s â b m i k t a r ı n a u l a ş m a s a d a h i i h t i y a c ı n d a n f a z l a m a l ıo l a n k i m s e y e d e z e k â t a l m a y ı c â i z g ö r m e m i ş l e r d i r . « Z e n g i n e v eg ü c ü s i h h a t i y e r i n d e o l a n a s a d a k a h e l â l o l m a z » h a d î s i (73)ü z e r i n e f u k a h â b ö y l e k i m s e l e r i n d e z e k â t a l m a l a r ı h a r a m d ı r ,d e r k e n h a n e f î l e r « ç a l ı ş a b i l e c e k f a k i r e z e k â t h a r a m o l m a m a k l ab e r a b e r , a l m a y ı p ç a l ı ş a r a k k a z a n m a s ı d a h a i y i o l u r » d e m i ş l e r ­d i r . K e n d i s i n i i b â d e t e v e r i p ç a l ı ş m a y a n ı n z e k â t a l a m a y a c a ğ ı ,b u n a k a r ş ı l ı k i l i m t a h s i l i s e b e b i y l e b a ş k a i ş y a p a m a y a n l a r ı nz e k â t f a s l ı n d a n i s t i f a d e e d e b i l e c e k l e r i k a b u l e d i l m i ş t i r . (74)Fakir ve miskine verilebilecek zekâtın âzâmî miktarı üzerindeiki temel görüş vardır. Hanefilere göre, nisâbı aşmamalıdır;fakir ailenin her bir ferdine bu ölçüde zekât verilebilir. Diğerüç mezheb, aralarında teferruat ihtilâfı bulunmakla beraber,fakiri ihtiyaçtan kurtaracak miktarın verilmesini caiz görmüş;meselâ bir iş yeri açıp rızkmı kazanabilecek kimseye bumaksatla nisâbı çok geride bırakacak miktarlarda zekât verilebileceğiniifade etmişlerdir. Bu görüşün esası Hz. Ömer’inilân ettiği «verdiğiniz zaman muhtaç olmaktan kurtarın» prensibinedayanmaktadır. (75) Bu arada evlenme ve tahsil masraflarıda zekâtla karşılanabilecek ihtiyaçlar içinde mütâlaa edilmiştir.