Compton-, Arthur Holly (d. 10 Eylül 1892, Wooster, Ohio – ö. 15 Mart 1962, Berkeley, California, ABD), ABD’li fizikçi. X ışınlarının elektronlarla çarpışması durumunda dalgaboylarının değiştiğini belirleyerek bunun nedenini açıklamış ve bu çalışmalarıyla 1927 Nobel Fizik Ödülü’nü Ingiliz fizikçi C. T. R. Wilson’la paylaşmıştır. Sonradan Compton olayı olarak adlandırılan bu dalgaboyu değişiminin nedeni fotondan elektrona doğru enerji aktarımıdır. 1923’te gerçekleştirilen ...

Compsognathus, Avrupa’nın Üst Jura Dönemindeki (Jura Dönemi y. 190-136 milyon yıl önce) fosilleriyle tanınan küçük, yırtıcı dinozorlar cinsi. Bir dinozor için son derece küçük ve hafif yapılı olan Compsognathus ancak bir tavuk büyüklüğündeydi ve güçlü iki arka bacağı sayesinde hızla hareket edebiliyordu. Ön bacakları ise kavramaya uyum sağlayacak biçimde gelişmişti.

Composita, Brachiopoda filumundan deniz omurgasızlarının soyu tükenmiş cinsi. Fosillerine Mississippiyen Dönem ile Permiyen Dönem arasında (y. 345-225 milyon yıl Composita British Museum (Natural History), fotoğraf. Imıtor önce) çökelmiş deniz kayaçlarında, özellikle Permiyen Dönem çökellerinde çok sık rastlanır. Bu cinsin üyelerinin kabuklan düz ve oldukça küçüktür; çenetlerinde bulunan bir kıvnm ile bir oluk ve tutunma’bacaklarının çıktığı yuvarlak açıklık bu hayvanların tanıtıcı ...

Complete Peerage, The (İngilizcede “Bütün Soylular Kitabı”), a h isto r y o f th e HOUSE OF LORDS AND ALL ITS MEMBERS FROM t h e e a r l ie s t t im e s (Lordlar Kamarasının ve Bütün Üyelerinin İlk Zamanlardan Beri Tarihi) olarak da bilinir, İngiliz soylularıyla ilgili ayrıntılı bilgiler içeren 13 ciltlik katalog. Soybilim ...

Compiegne Ateşkes Anlaşması, II. Dünya Savaşı başlarında Almanya ile Fransa arasında imzalanan ateşkes anlaşması (22 Haziran 1940). Hollanda ve Belçika’yı işgal ettikten sonra Fransa’ya yönelerek 14 Haziran 1940’ta Paris’i alan Almanlar karşısında direnmekten yana olan Başbakan P. Reynaud, İngiltere ve ABD’den istediği yardımı alamayınca başbakanlıktan çekilmek zorunda kaldı. Yeni hükümeti kuran banş yanlısı Mareşal Petain, hemen Almanlarla ilişkiye geçerek 17 ...

Compiegne, Fransa’nın kuzey kesiminde, Picardie planlama bölgesine (region de programme) bağlı Oise ilinde (departement) kent. Oise İrmağı üzerinde, Compiegne Ormanı’nın kuzeybatı ucunda yer alır. Romalılarca kurulan kentten, 557’den kalma belgelerde Compendium adıyla -söz edilir; “kestirme yol” anlamına gelen bir sözcükten türetilen bu ad, Beauvais ile Soissons arasındaki ulaşımı kolaylaştırdığı için verilmiştir. Kent ortaçağda büyük önem kazandı. Merovenj kralları zamanında meclisler ...

Compere, Loyset (d. y. 1455, Flandre – ö. 16 Ağustos 1518, Saint-Quentin, Fransa), Fransız-Felemenk okulunun önemli bestecilerinden. Öğretmeni Jean d’Ockeghem ile öğrencisi Josquin des Prez arasında bir köprü oluşturmuştur. Saint-Quentin Katedrali çocuk korosunda şarkı söyledi ve 1486’da VIII. Charles’ın hizmetinde şarkıcı olarak çalıştı. Sonradan, Saint-Quentin’de katedral özel kurulu üyesi oldu. Günümüze ulaşan yapıtları arasında 26 motet, 52 şanson, 2 mıssa, ...

Companions of Honour, O rd e r of the, 1917’de V. George’un seçkin ulusal hizmetlerde bulunmuş kişileri ödüllendirmek amacıyla oluşturduğu İngiliz onur nişanı ve kurumu. Genellikle kültürün geliştirilmesinde üstün yararlılık göstermiş sanatçılara verilen bir nişandır. Yabancıların da “onursal üye” olabildiği kuruma seçilmede yaş sınırı 65’tir. İngiliz Uluslar Topluluğu’na üye ülkelerin başbakanları da nişan için aday gösterebilirler. Nişanı alan kişi herhangi ...

Compagnies Republicaines de Securite (CRS), Fransa’da özel çevik polis kuvveti. Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak 1944’te kurulduktan sonra, Paris emniyet müdürlüğüyle birleştirilerek 1966’da’Kamu Güvenliği Müdürlüğü’ne dönüştürüldü. Bu kuruluş da içişleri bakanının yönetimi altında olan Ulusal Polis Örgütü’ne bağlandı. 10 bin ve daha fazla nüfuslu kentlerin güvenliğinden sorumlu olan Ulusal Polis Örgütü kadrosunun yaklaşık yüzde 20’sini oluşturan CRS, kamu düzeninin sağlanmasında ...

Compagnie Française des Petroles (CFP) (Fransız Petrol Şirketi), Fransız hükümetinin girişimiyle 28 Mart 1924’te Paris’te kurulan ve özel sektörce yönetilen petrokimya şirketi. Hisselerinin yüzde 35’i Fransız hükümetine, yüzde 65’i ise özel yatırımcılara ait olan bir holdingdir. Bünyesinde dünyanın çeşitli yerlerine yayılmış 200’ü aşkın şirket yer alır. Topluluğun ana ürünleri 1954’ten beri Groupe TOTAL markası altında satılmaktadır. Merkezi Paris’tedir. Petrol arama, ...

Compagnia dei Gelosi, İtalya’da 16. yüzyılda kurulmuş ilk ve belki de en ünlü commedia deU’arte(*) topluluğu. Topluluğun “Rakip Tanımayanlar Kumpanyası” anlamına gelen adı Virtû, fama ed honor ne fer gelosi (“Erdem, şan ve şeref yolunda rakip tanımayız”) biçimindeki parolasından kaynaklanıyordu. Yaklaşık 1568’de Flaminio Scala önderliğinde Milano’da kuruldu. Bütün İtalya’da büyük ün kazandı ve soylular tarafından korunan ilk tiyatro topluluğu oldu. ...

Compagni, Dino (d. y. 1255, Floransa – ö. 1324, Floransa), Floransah memur ve tarihçi. Modern tarihsel çözümleme yönteminin ilk örneklerinden biri olan ve Floransa’nm siyasal geçmişini konu alan bir vakayiname yazmıştır. Varlıklı bir tüccar ailesinden gelen Compagni, ipekçiler Loncası yöneticiliği (1280), kent meclisi üyeliği (1282-99), kamu yöneticiliği (1289,1301), adliye memurluğu (1293) gibi çeşitli görevlerde bulundu. Bağlı olduğu Beyaz Guelfo adlı ...

Comodoro Rivadavia, Arjantin’in güneydoğusundaki Chubut eyaletinde liman kenti. San Jorge Körfezinde yer alır. 130 km kuzeybatıda bir çiftlik olan Colonia Sarmiento’nun ürünlerini pazarlamak için Atlas Okyanusunda bir limana gereksinim duyan Francisco Petrobelli adlı işadamı tarafından 1901’de kuruldu. Adı, Arjantin deniz kuvvetlerine bağlı Comodoro (Kaptan) Martın Rivadavia’dan (1852-1901) gelir. 1907’de liman yakınında petrol bulunana değin, kurak ve rüzgârlı iç kesimlerdeki tek ...

Como Gölü, İtalyanca l a g o d i c o m o . l a r i o olarak da bilinir, Latince l a c u s l a r i u s . İtalya’nın kuzey kesimindeki Lombardiya’ da göl. Milano’nun 40 km kuzeyinde, denizden 199 m yükseklikte bir çöküntüde yer alır. Yüksekliği güneyde 600, kuzeydoğuda 2.400 m’yi bulan ...

Como, Latince c o m u m . İtalya’nın kuzey kesiminde Lombardiya yönetim bölgesine bağlı Como ilinin merkezi kent. Milano’nun kuzeyinde,’Como Gölünün güneybatı ucunda dağlarla çevrilmiş bir alanda yer alır. Galyalıların kurduğu eski Comum yerleşmesi, İÖ 196’da Romalıların eline geçti ve Julius Çaesar döneminde bir Roma kolonisi oldu. İS 379’da piskoposluk merkezi yapıldı. 11. yüzyılda Lombardlara ve Franklara karşı yürütülen ...

Commynes, Philippe de, c o m i n e s olarak da yazılır (d. y. 1447 Comines, Flandre – ö. 18 Ekim 1511, Argenton Château, Fransa), Memoires (1524; Anılar) adlı yapıtıyla ortaçağın en büyük tarihçileri arasına giren devlet adamı. Altınpost tarikatı üyesi bir şövalyenin oğluydu. Vaftiz babası Burgonya dükü Philippe le Bon’un (III. Philippe) sarayında yetişti. 1464’te Philippe’in oğlu Charolais ...

Commons, Jo h n R(ogers) (d. 13 Ekim 1862, Hollandsburg, Ohio – ö. 11 Mayıs 1945, Fort Lauderdale, Florida, ABD), 20. yüzyılın ilk yarısında, ABD’deki çalışma yaşamı konusunda en büyük otorite sayılan iktisatçı. Oberlin College ve Johns Hopkins Üniversitesi’nde okudu ve Wisconsin Üniversitesi’nde ders verdi (1904-32). A Documentary History o f American Industrial Society (1910-11, 10 cilt; Amerikan Sanayi Toplumunun ...

Commodus, tam adı c a e sa r ma r cu s a u r e – LIUS COMMODUS ANTONINUS AUGUSTUS.aSll a d i (İS 180’e değin) l u c i u s a e l i u s a u r e l i u s c o m m o d u s (d. 31 Ağustos 161, Lanuvium, ...

Commodianus (ü. İS 3-5. yy arasında), Afrika kökenli olduğu sanılan Hıristiyan Latin şairi. Carmen apologeticum (Savunma Şiiri) adlı yapıtında, Yaradılış, Tanrinın kendini insana göstermesi, yalancı Mesih ve kıyamet günü gibi konuları ele alarak Hıristiyan öğretisini açıklamıştır. 80 şiirini Instructiones (Düzenlemeler) adı altında iki kitapta toplamıştır. Bu şiirlerin, ikisi dışında hepsi akrostiş biçimindedir. Commodianus bu biçimi hiç kuşkusuz, kolay akılda kaldığı ...

Commerzbank AG, AFC’nin büyük ticari bankalanndan biri. İç ve dış finans ve bankacılık alanında çeşitli bağlı şirket ve ortaklıkları vardır. Merkezi Düsseldorf tadır. 1870’te Hamburg’da Commerz und Disconto- Bank adıyla kuruldu. İki kez adını değiştirdikten sonra, 1952’de üç ayrı kuruma bölündü. Commerzbank Bankverein AG, Commerz und Credit-Bank AG ve Commerz und Disconto-Bank AG. Bu bankalar 1958’de bugünkü ad altında yeniden ...