Fren Sistemi

Tepeye vardınız yüzünüzde bir gülümseme ile! : ) Bu yokuşu da çıktımya derken karşınıza çıkan güzel manzaraya bakarak yolun tadını çıkarıyorsunuz, bu arada iniş için de hazırlanıyorsunuz. İşte size frenin en gerekli olduğu zaman.

Eskiden bisikletlerde çok güvenli ve etkili olmayan fren sistemleri vardı.

Fotoğraf AndrewDressel

Günümüzde bisikletlerin fren sistemleri çok gelişmiştir ve etkilidir. Mekanik frenlerden en etkilisi ve şu an en yaygın olan V-fren sistemidir. V-frenin avantajları, basitlik, kolay montaj, bakım ve tamirdir. Piyasada farklı kalitede V-frenler mevcuttur. Ucuz olanlardan kesinlikle uzak durulmalıdır çünkü fren yapıldığında fren kolları ve fren bacakları çok esner, düşük bir performans gösterir, öter ve özellikle yüklü bir tur bisikletini güvenle durduramaz. Şehir bisikletlerinin fren sistemlerinin Shimano Acera/Alivio  ve tur bisikletlerinin Shimano Deore seviyesinden başlamasını tavsiye ediyoruz. Deore LX ve Deore XT serileri yüksek performans ve kontrol sağlar.

Tur bisikletlerine uygun, başka bir fren sistemi de hidrolik jant frenidir. V-frenlerde aktarım kablo ile olurken, hidrolik frenlerde, sistemin hortumları içindeki özel bir yağ ile yapılır. Hidrolik jant frenin avantajları, ayar gerektirmemesi (sadece ilk montaj sırasında ayar yapılır), bakım istememesi (her 5 yılda bir yağının değiştirilmesi yeterli), kablo-tel ikilisine göre daha dayanıklı olması ve V-frenden daha güçlü, etkili ve kontrol edilebilir olmasıdır. CSS (seramik) jantlarınız varsa kötü şartlar (yağmur, çamur vs) altında frenin etkisi daha yüksektir. Özellikle yüklü bir tur bisikleti ile uzun inişlerde hem güvenlidir hem de V-frene göre daha az kuvvet uyguladığınızdan daha rahattır.

Bisiklet Gezgini olarak Magura’nın HS 33 ve HS 11 hidrolik jant frenlerini tavsiye ediyoruz. Deneyimle sabittir. : ) Alüminyum ya da seramik jantlar için Magura’dan özel fren pabuçları var. Siyah renk olanlar alüminyum için, gri renk olanlar ise seramik jantlar içindir. Bisikletinizde V-fren varsa hidrolik jant frenine çevirebilirsiniz çünkü montaj pimleri aynıdır.

Magura HS 33’ün firmtech versiyonu da vardır. Hidrolik jant freni açıp kapayarak tekeri çıkarmak ve pabucları değiştirmek çok kolaydır, firmtech’de daha da kolaydır. Firmtech doğrudan kadronun üzerine kaynak yapıldığı için üretimde toleransları çok azdır ve bu nedenle en üst seviyedeki kadrolarda kullanılır.

Magura hidrolik frenlerin hortumları fazlasıyla dayanklı olduğu için zarar görme ihtimali neredeyse yoktur. Dünya turuna çıkarsanız ve kendinizi %100 güvende hissetmek istiyorsanız, yanınıza alabileceğiniz küçük bir tamir kiti var.

Günümüzde yaygın olan diğer bir fren sistemi de disk frendir. Özellikle yüklü olmayan dağ bisikletlerine çok uygun bir fren sistemidir çünkü engebeli arazilerde ani duruşlarda iyi bir performans verir, aynı zamanda tekerin ortasında olduğu için çamurdan etkilenmez.

Tur bisikletlerinde genelde yük olduğu için disk fren sistemini birkaç nedenle tavsiye etmiyoruz:

• Fren yaptığımızda, güç rotordan göbeğe, oradan jant tellerinden janta ve sonra yola aktarıldığından, jant telleri sıkça kırılır. Jant frenlerinde ise fren gücü, janttan doğruca yola geçer.
• Rotor küçük olduğundan, uzun inişlerde fren yaptığımızda ortaya çıkan kinetik enerji ısı enerjisine dönüşür ve rotorun aşırı ısınmasına sebep olur. Isınmayala birlikte istenen verim alınamaz hatta disk fren deforme olabilir. Jant frenlerinde, jantın kütlesi daha büyük olduğundan kinetik enerji yine ısı enerjisine dönüşse de, jant bunu aşırı ısınmadan kaldırabilir.
• Çarpma durumunda disk fren deforme olur ve o sırada tekrar düzeltilmesi çok zordur. Yolculuk sırasında bisikletinizi uçak, tren ve otobüs gibi bir araçla taşımak isterseniz disk frene çok dikkat etmeniz gerekir. Jant frenlerde ise böyle bir sorun yoktur.