26 İSLÂM’IN IŞIĞINDA GÜNÜN MESELELERİ

İbn Rüşd: «Bu mevzuda müctehidlerin ihtilâf etmelerinin sebebi: Hz. Peygamber (s.a.) cuma namazını dâimâ cemaatle, camide ve şehirde kıldığı için bu vasıfların şart olma ihtimalidir. Cuma namazının daima böyle kılınmış olduğunu görüp bunların şart olması gerektiğine kani olanlar şart koşmuş, böyle görmeyenler de şart koşmamış tır… Ayrıca namaz çevresindeki bu davranış ve oluşların namazla alâkasma da bakılmış, alâkalı görenler şarttır demiş, görmeyenler şart değildir kanaatine varmışlardır. Bu sebeple cemâatin şart olduğunda ittifak etmişlerdir; çünkü cemâat umumiyetle namazlarda bulunan bir keyfiyettir. İmam Mâlik şehir ve sultam şart koşmamıştır; çünkü bunların namazla doğrudan bir alâkası yoktur. Buna mukabil namaz ile münasebetini gözönüne alarak camiyi şart koşmuştur. İhtimal ki, bunların hepsi lüzumsuz derinleşme, ileri gitmedir; halbuki Allah’ın dini kolaylıktan ibârettir; birisi çıkıp pekâlâ şöyle diyebilir: Eğer bunlar cumanın mü teber (sahih) olması için şart olsaydı Rasülullâh (s.a.)’ın sükût etmesi ve bunları açıklamadan bırakması câiz olmazdı; çünkü Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: «…insanlara gönderileni açıklayasm diye, «…ihtilâfa düştükleri hususu onlara açıklaman için…» (13)