Antonius, Marcus

Antonius, Marcus
Romalı general (? İ.Ö. 83-İ.Ö. 30). Mısır’da Gabia- nus’un komutası altında savaşan Marcus Antonius, Se- zar’la Galya’ya gitti (İ.Ö. 54-50). İ.Ö. 50’de Sezar’ın desteğiyle Senato’ya girip, Kasım 19’da Sezar’ı yasadışı ilan eden kararı veto ederek, koruyucusunun çıkarlarını korudu. Konsüller tarafından kovulunca, durumu protesto ederek Sezar’ın yanına sığınıp, İ.Ö. 49’daki sefere katılarak Arezzo ve Ancona’yı aldı. Sezar İspanya’ya gidince İtalya’nın yönetimini üstlenip, Sezar’ın Epir’de bulunduğu sırada (Pharsalos zaferinin kazanılmasından önce), destek birlikleri toplanmasını ve Yunanistan’a taşınmasını sağladı (Pharsalos savaşında sağ kanadın komutanıydı). İ.Ö. 44’te Sezar’la birlikte konsül seçilip, aynı yıl Sezar’a krallık tacını sundu. Sezar’ın öldürülmesinden sonra duruma egemen olup, çok geçmeden Se- zar’ın manevi evladı Octavianus’la (Augustus) anlaşmazlığa düştü. Modena’yı kuşatması üstüne Octavia nus, Hirtius ve Pansa’nın kenti kurtarmak için yaptıkları saldırıda (İ.Ö. 43) yenildiyse de, Hirtius ve Pansa’nın savaşta ölmelerinden sonra, Octavianus’u kendisi ve Le- pidus’la ikinci triumvirliği (üçlü yönetim) kurmak zorunda bıraktı. Hemen Cicero’yu öldürtüp, doğuda imparatorluktan ayrılan ve cumhuriyeti yeniden kurmak için savaş hazırlığına girişen Brutus ve Cassius’un üstüne gönderilince, İ.Ö. 42 Ekimi sonunda Philippoi zaferini kazandı. Triumvirlerin imparatorluğu bölüşmesinde, payına Doğu eyaletleri (bunlara sonradan Galya da ek- İendi) düşünce, Doğu’ya giderek, daha önce Roma’da tanışmış olduğu Kleopatra’yla buluştu. Eşi ölünce Octa- vianus’un kızkardeşi Octavia’yla evlenip, Galya’nın yönetimini Octavianus’a bırakarak, yeniden doğuya gitti ve bir sefer düzenleyerek (İ.Ö. 31) Parth ülkesine girdi; ama geri çekilmek zorunda kaldı. İ.Ö. 34’te Med ülkesini işgal ederek bir bağımlı krallıklar sistemi kurdu. Bu arada Octavianus, Roma ve İtalya’da, Antonius’un Mısır kraliçesiyle kişisel ve siyasal ilişkisinin tehlikesine dikkati çekerek kamuoyunu ona karşı kışkırtmıştı. Bunun sonucunda, İ.Ö. 31’de Antonius’a değil ama, Kleopat- ra’ya savaş açıldı. İ.Ö. 2 Eylül 31’de yapılan Actium Sa- vaşı’nda kraliçenin donanması yok edildi ve İ.Ö. 1 Ağustos 30’da İskenderiye düştü. Bunun üstüne önce Marcus Antonius, birkaç gün sonra da Kleopatra intihar ettiler.