Çapanoğulları

XVIII. yy’da Anadolu’da en etkili ayan ailelerinden biri.
Kökeni tam olarak bilinmeyen, Türkmen aşiretlerinden
Mamalu aşiretinden oldukları sanılan Çapanoğulları ailesinin
bilinen ilk büyüğü Ömer Ağa’nın oğlu Ahmet
Ağa, 1728’de Yeniil voyvodalığı, 1741 ‘de Bozok mutasarrıflığı
yaptıktan sonra, kapıcıbaşılık rütbesine kadar
yükseldi. 1761 ‘de Sivas valisi olarak Orta Anadolu’nun
güçlü ayanları arasına girdi. Çorum, Niğde, sancaklarını
da yönetimine aldıysa da, yolsuzluklarından ötürü
1765’te idam edildi. Yerine geçen oğlu Mustafa Bey de
Bozok sancakbeyliği ve Yeniil voyvodalığı yaptı. Mustafa
Bey’in kardeşi Süleyman Bey döneminde etkinliği
büyük ölçüde artan aile, Canikliler ailesinin yanı sıra
Anadolu’nun en güçlü ayan ailesi haline geldi. İki aile
arasındaki, İstanbul hükümetinin bazen birini, bazen
öbürünü desteklediği çekişme, Çapanoğulları’nın üstünlüğüyle
sonuçlandı. Ama Süleyman Bey’in ölümünden
sonra, ailenin aşırı güçlenmesinden rahatsız olan
devlet ileri gelenleri, oğlu Celalettin Paşa’ya ayanlık verilmesini
engellediler. Üstelik, Bozok, mutasarrıflık olmaktan
çıkarılıp, ailenin elinden bütünüyle alındı. Çapanoğulları|
nın boyundan gelenler Kurtuluş Savaşı sırasında
Yozgat Ayaklanmalarını (1920) başlattılar.