MOMENT

MOMENT; Alm. Moment (n), Fr. Moment (m), İng. Momentum. Fizikte (mekanikte), kuvvetin döndürme etkisi. Bir kuvvetin bir noktaya veya eksene göre momenti; kuvvet ile kuvvetin noktaya veya eksene olan dik uzaklığının çarpımına eşittir. F, kuvveti; d, kuvvetin noktaya olan dik uzaklığını ve M, momenti göstermek üzere; M= F.d şeklinde ifâde edilir. F kuvvetinin A noktasına göre momenti saat ibrelerinin yönünde olmaktadır. Kuvvet vektörel bir büyüklük olduğu için moment de vektörel bir büyüklüktür. Yâni momentin yönü ve şiddeti mevcuttur. Yönü, saat ibrelerinin dönme yönünün aynı veya tersidir.F d M
dyn cm dyn.cm
nt m nt.m
kgf m kg. m
Bir sistemin dengede olabilmesi, yâni hareketsiz kalabilmesi için iki şart gerekir: ‘ 1. Sisteme tesir eden kuvvetlerin vektörel toplamı (bileşkesi) sıfır olmalıdır:
I F=0 Ft+F2+F3+….=0
2. Sisteme tesir eden kuvvetlerin herhangi bir noktaya göre momentlerinin vektörel toplamı sıfıra eşit olmalıdır.
i m = o – M, + M, + M, …. = O
Bir kuvvet çiftinin toplam momenti, bu kuvvetlerden biriyle aralarındaki mesâfenin çarpımına eşittir. Dönen cisimlerde ise eylemsizlik (atalet) momenti söz konusudur. Eylemsizlik (atalet) momenti: Bir eksen etrafında dönen cismin eylemsizlik momenti, cismin kütlesi (m) ile dönme mesâfesi yarıçapı (r) karesinin çarpımına eşittir. (1= m.r2) Bir sistemin herhangi bir eksene göre eylemsizlik momenti, o sistemi teşkil eden bütün kütle- ciklerle bunların eksene olan uzaklıkları kareleri çarpımlarının toplamına eşittir.
1= £ m.r2 + m1r12+ m2r22 +m3r3y
Bâzı geometrik cisimlerin eylemsizlik momentleri: 1. Kütlesi m olan ince bir çemberin merkezinden geçen eksene göre Eylemsizlik momenti (E.MO) I=m.r2 2. Çember kalın ise iç ve dış yarıçapların karelerinin toplamı hesaba girer. 1 -m (r,2+ r22) olur.I =
3. Merkezinden geçen bir eksen etrafında dönen kürenin eylemsizlik momenti: • ,m.r2 dir.