PARKE

Kleinp-flaster (n), Fr. Parquet (m), İng. Parquet,
parqueted floor; small coblestones. Eşit boylarda
kesilmiş üzerleri cilalanabilen küçük tahta parçalarının
birbirlerine yapıştırılmasıyla meydana gelen
yer döşemesi. Otel koridorlarının, yol kaldırımlarının
güzel ve temiz görülmesi için düzgün şekilde
dizilip yontulmuş köşeli taşlara da parke
denmektedir.
Çok eski zamanlardan beri bayındırlık işlerinde
parke şeklinde taşlar kullanılmıştır. Bunların
ebatları ve biçimleri çeşitli büyüklüklerde olmuştur.
Saraylarda, eski câmi ve medrese avlularında
(bahçe), askerî kışlalarda bunları görmek
mümkündür. Daha sonra parke şeklindeki taşlar yolkaplamalarında kullanıldı. Küçük ebatları dikdörtgen
prizmalarını andıracak şekilde kesilmiş
küçük taş parkeler; trafiğin hareketli ve fazla eğilimli
olan yollarda kaymayı önlemek için kullanılmaya
başlandı. Tramvay raylarının döşendiği
yollarda da parke taşlar kullanılmıştır. Petrolün
bulunuşu ve bunun artığından asfaltın elde edilmesi,
bunun kara yollarında kullanılması, taş parke
kullanımını azaltmıştır. Ancak çok kaygan,
eğimli ve kar yağışının çok olduğu bölgelerdeki
yollarda hâlâ taş parke kullanılmaktadır.
Günümüzde parke, daha çok binaların tabanlarında
parke döşeme ismiyle kullanılmaktadır.
Binalar yapılırken parke yapılacak odaların taban
kirişlerinin üzerine düzgün bir tahta döşenir. Sonra
bu döşemenin üzerine belirli ölçülerde hazırlanmış
kenarları lâmbalı küçük tahta parkeler dizilir.
Üzerleri güzelce zımparalanarak cilâlanır.
İyi ve düzenli döşenmiş parkeler, uzaktan bakıldığı
zaman tek parçaymış gibi görülür. Bu şekildeki
parkelerin üzerine muşamba ve buna benzer şeyleri
sermeye gerek yoktur. Parkelerin zaman zaman
cilâlanması uzun ömürlü olmalarını ve göze hoş
görünmelerini sağlar.
Taş parkelerde ise, temel olarak beton kullanılır.
Beton temel üzerine de yeteri kadar kalınlıkta
kum serilir. Böylece istenen esneklik sağlanır. Kumun
içerisinde yabancı madde olmamasına dikkat
edilir. Parke taşlar hazırlanan bu yüzeye dizilir.
Ağaç parke, meşe, kayın gibi sert ve dayanıklı
malzemeden yapılır. Taş parkeler, için de tabiî
taşlar, granit, siyenit, gabro ve portir gibi taşlar
kullanılmaktadır. Parkelerin uzun ömürlü olmaları
için parke döşenecek yerin aşınmaya karşı
dirençleri eşit olan aynı cins parkelerle döşenmesi
gerekir.
Parke döşemelerinin birçok çeşit desen ve şekilleri
vardır: Mozaik, dâire yayı, testere ağzı,düz sıra, yarım dâire, zikzaklı, döşeme biçimlerinden
bâzılarıdır.
Parkelerin, noktalı Macar parkesi, balıksırtı
parke, İngiliz parkesi, mozaik parke gibi çeşitleri
mevcuttur.