BANKNOT

BANKNOT; Alm. Banknote, Fr. Billet de banque.
İng. Bantinote. Geniş anlamıyla kâğıt para.
Kâğıt para genel olarak karşılığı olan ve olmayan
olmak üzere iki kategoriye ayrılabilir.
Uygulamada, karşılığı bulunan kâğıt para için
“banknot”, karşılığı bulunmayan paralar için sâdece
kâğıt-para deyimi kullanılmaktadır.
Banknot, 17. yüzyıldan başlamak üzere bilhassa
târihte Birinci Dünyâ Savaşma kadar geniş
bir tatbik sâhası bulmuştur. Emtia (mal), arâzi gibi
servet unsurlarının karşılık olarak kullanıldığı
görülmüşse de, altın ve gümüş gibi kıymetli mâdenler,
en ziyâde kullanım sâhası bulan karşılıklar
olmuştur. Banknotlar, bankalar tarafından ihrâc
edilebildiği gibi devlet tarafından da çıkartıldığı
görülmüştür. Banknotlar, yüzde yüz bir karşılık
gösterilerek ihraç edilirse, bu kâğıttan paraya
“temsili kâğıttan para” adı verilmektedir (altın ve
gümüş sertifikaları). Kısmî bir karşılığı olan kâğıttan paraya ise “itimâda dayanan kâğıttan para”
veya “banknot” denilmektedir.
Banknot ihrâcmda ve elden ele dolaşımında en
önemli faktörler, devir kâbiliyeti (hiç îtirâzsız elden
ele geçmesi) ve karşılığa itimat esâsıdır. Karşılığı
düşürerek banknot miktârmm artırılması,
İktisâdi dengeyi bozmuş, sonunda da tam karşılıksız
kâğıt para sistemine geçilmiştir.