BARUTAĞACI

Aim. Faulbaum, Fr. Bourdaine, îng. Alder buckthorn,
Berrybearing. Familyası: Hünnapgiller
(Rhamnaceae), Türkiye’de yetiştiği yerler: Karadeniz
sâhilleri.
Gençken yeşil, daha sonraları grimsi kahverengi,
düz gövdeli, uzun dallı, 3-7 m boyunda bir
ağaç. Halk arasındaki ismi, cehrigiller olup, barutağacı
olarak da bilinir. Yapraklan ters yumurta biçimindedir.
Görünmeyen, yeşilimsi beyaz çiçekleri,
2-10 tânesi bir arada, bir dalda bulunur. Küresel
meyvesi başta yeşil, sonra kırmızı olgun döneminde
siyahımsı menekşe rengindedir. Çiçek açma
zamânı beş-altıncı aylardır.
Kuvvetli dallarının kabukları çiçeklenme zamanında
toplanır. Bu kabuklar, tâzeleri zehirli
mayaya sâhip oldukları ve bu hal ağır kusmalara
sebebiyet verdiği için bir yıl bekletilir veya 100 dereceye
kadar ısıtılır. Depolanmış (en tesirlisi 2
yıl) kabuklar pekçok glikosit ihtivâ eder.
Kullanıldığı yerler: Bu bitkinin kabuğu, barsak
zarını tahriş etmeyen ve alışkanlık kazandırmayan
mükemmel bir ishal ilacıdır. Bu sebeple
müzmin kabızlıklarda, mide şişkinliklerinde, akciğer
şişmelerinde, safra suyu salgılanmamasında
ve hemoroit rahatsızlıklarında kullanılır.
Çayının hazırlanması: Bir çay kaşığı barut
ağacı kabuğu bir fincan soğuk suda bırakılır ve kısa
süreli kaynatılır.Uyumadan önce içilir. Dozu
yükseltmemelidir.