BEŞÎR AĞA

BEŞÎR ^ĞA; Osmanlılar devri Dârüssaâde ağalarından.
1652 (H.1062) senesinde doğdu. 1746
(H.1159) senesinde İstanbul’da vefât etti.
Sarayda Yapraksız Ali Ağanın yanında yetişen
Beşîr Ağa, 1707 senesinde saray hazînedârı oldu.
Sultan Üçüncü Ahmed’in şehzâdeliği sırasında
onun musâhibi oldu. Sonraları Dârüssaâde Ağası
Süleymân Ağa ile berâber 1713’te Kıbrıs’ta
mecbûrî ikâmete tâbi tutularak gönderildi. Kıbrıs’tan
Mısır’a, oradan da Hicaz’a gönderilerek
Şeyhülharemeynlik vazîfesi verildi. Bu vazîfesi sırasında
Mekke-i mükerremede bulunan evliyânın
büyüklerinden olan Ahmed-i Yekdest hazretlerine
talebe oldu. Onun sohbetlerinde bulunup feyz aldı
ve tasavvufta yüksek derecelere kavuştu. 1717senesinde İstanbul’a çağrılarak Dârüssaâde Ağalığına
tâyin edildi. Bundan Sonra Sultan Üçüncü
Ahmed Hanın pâdişâhlığının son ve Sultan Birinci
Mahmûd Hanın pâdişâhlığının ilk devirlerinde
olmak üzere vefâtına kadar otuz sene Dârüssaâde
Ağalığı yaptı. Bu vazifesi sırasında çok hizmet
eden Beşîr Ağa, Bâbıâlî civârında, câmi, medrese,
tekke, çeşme ve kütüphâne inşâ ettirdi. Fâtih, Beşiktaş,
Kocamustafapaşa, Fındıklı, Üsküdar ve
Sarıyer’de çeşmeler, Medîne-i münevverede pekçok
hayrât yaptırdı. Bâbıâlî yakınında yaptırdığı
câmi yanındaki kütüphânede 1368, Eyyûb’deki
kütüphânede 219 cilt kitap vardır. Bu kitaplar bugün
ayrılan bir bölümde muhafaza edilmektedir.
Beşîr Ağanın ilk matbaanın kuruluşunda mühim
rolü olmuştur. İbrâhim Müteferrika İstanbul’da
ilk matbaayı açtığı gibi, ilk kâğıt fabrikasının
da Yalova’da açılmasına gayret etti. Bu fabrika
için en uygun yer Beşîr Ağanın çiftliği idi.
Çiftliğini bu iş için seve seve vakfeden Beşîr Ağa,
fabrikanın kurulmasından çok kısa bir zaman sonra
1746 senesinde İstanbul’da vefât etti. Eyyûb
Sultan Türbesine defnedildi. ,
Osmanlı târihinde Dârüssaâde Ağası olan iki
Beşîr Ağa daha vardır. Bunlardan birisine Küçük
Beşîr Ağa denilmiştir: Diğeri Sultan Üçüncü Mustafa
Han zamânında Dârüssaâde Ağası olan Beşîr
Ağadır.