DİVİT

DİVİT; Alırı. Alttürk. Schreibgerat (n), Fr. Sorte
d’écritoire (f) en métal (hist.), Ing. Pen-case (often
combined with an ink-holder) hist. Mürekkeple
yazı yazmaya yarayan yazı takımı. Mürekkep
koymaya yarayan hokka, kalem koymaya
mahsus kısmın (kalemdân’ın) baş tarafına perçinlenir
veya vidalanırdı.
Hokkanın mandallı kapağı bulunurdu. İçine,
didiklenmiş, lika denilen ham ipek konulurdu.
Mürekkep bununla karıştığı için dökülmezdi. Bu
hokkalara kırmızı boya da konmak için ikiye bölünenler
olduğu gibi, iki hokkalı üç hokkalı olanları
da vardı. Divit, sâhibinin mâlî durumuna göre;
tenekeden, tunçtan, mâdenden, bâzan da gümüşten
yapılırdı. Bâzılarının üzerleri taşlarla süslenirdi.
Osmanlılar zamânında divit genellikle pirinç,
bakır veya ceviz, abanoz, zeytin ve kuka
ağaçlarından îmâl edilirdi. Pişmiş topraktan, gümüş,
altın ve sombalığı kemiklerinden yapılanlar
olduğu gibi, demir üzerine gümüş ve altın kakmayla
süslenerek yapılanlar da olurdu. Divitler
ekseriyâ kuşak arasına sokularak taşınırdı. İhtiyaç
duyulduğunda bunları kavga esnâsında bıçak gibi
kullananlar da olurdu.
Divitin kalem koymaya mahsus sapının uzunluğu
ekseri 25 cm kadardı. Buna rağmen muhtelif
boyda olanları da vardı. Eskiden divit yapan esnaf,
geçimlerini bu işi yapmakla sağlarlardı. Üsküdar’da
Kazasker Ahmed Efendi adını taşıyan mahalle
eskiden divitciler olarak anılırdı. Orası Divitçiler Çarşısı olduğu için bu ismi almıştı. Meşhur
divitçiler yaptıkları divitlere isimlerini kazırlardı.
Çok sanatkârâne yapılanları makbul sayılır
ve yüksek kıymetle satılırdı.
Tanzimâttan sonra kıyâfetin değiştirilmesi,
arasında saklandığı kuşağın kullanılmaması yüzünden
divite îtibâr gittikçe azaldı. Dolma kalemin
bulunmasıyla de büsbütün ortadan kalktı. Sanat incelikleri
taşıyan kıymetli divitler bugün müzelerde
muhâfaza edilmektedir.