Ömer, Hz.

Ömer, Hz., tam adı ö m e r b în h a t t a b (d. y.
586, Mekke – ö. 3 Kasım 644, Medine,
Arabistan), Hz. Muhammed’den sonra İslam
devletini yöneten (hd 634-644) ikinci
halife. Halifeliği döneminde Mezopotamya
ve Suriye fethedilmiş, İran’la Mısır’ın fethine
başlanmıştır.
Mekke’nin Kureyş kabilesinin Adi kolundan
geliyordu. Mekke yönetiminde önemli
görevlerde bulunmuş, Hz. Muhammed’e ve
ilk Müslümanlara şiddetle karşı çıkmıştı.
618’de İslamı kabul etmesi Müslümanlar için büyük güç kaynağı oldu. 622’de Hz.
Muhammed ve öteki Mekkeli Müslümanlarla
birlikte Medine’ye göç ettikten sonra
peygamberin başdanışmanları arasına girdi,
Hz. Muhammed’in bütün savaşlarına katıldı.
Bu dönemde Hz. Ebubekir’le yakın
ilişki içindeydi. Hz. Muhammed 625’te kızı
Hafza’yla evlendikten sonra Ömer’in devlet
içindeki konumu güçlendi. Hz. Muhammed’in
632’de ölümünden sonra, Medineli
Müslümanların Mekkeli Hz. Ebubekir’in
halifeliğini kabul etmelerinde büyük rol
oynadı.
Büyük ölçüde Ömer’den güç alarak hüküm
süren Hz. Ebubekir (hd 632-634) onu
halifeliğe atadı. Hz. Ömer, kendisini “inananların
komutanı” (emirul-müminin) olarak
adlandıran ilk halife oldu. Onun döneminde
İslam devleti bir Arap beyliğinden
bir dünya gücü durumuna geldi. Bu büyük
yayılma dönemi boyunca genel politikaları
yakından denetledi ve fethedilen topraklarda
yönetimin ilkelerini saptadı. İslam devletinin
bundan sonraki yapısı, bu arada hukuk
düzeni büyük ölçüde Hz. Ömer tarafından
oluşturuldu. Resmî yazışmaların korunması
için arşiv kurdurdu ve Hicri takvimi düzenletti.
Son derece sade bir yaşam süren Hz.
Ömer adaleti ve otoritesiyle büyük saygınlık
kazanmış güçlü bir yöneticiydi. Halifeliğinin
10. yılında İranlı bir köle tarafından
kişisel nedenlerle, Medine’de öldürüldü.