Palermo

Palermo, eskiden panormus, İtalya’da, Sicilya
özerk yönetim bölgesinin merkezi
kent. Antik Çağdan beri önemli bir limandır.
İÖ 8. yüzyılda Fenikeli tüccarlar tarafından
kuruldu. Sonradan bir Kartaca yerleşmesi
oldu. İÖ 254’te Romalıların eline
geçti. Roma Döneminde gerileyen kent,
535’te Bizanslı komutan Belisarios tarafından Ostrogotlardan geri alındıktan sonra
eski önemini kazandı. 831’de Araplar tarafından
fethedildi ve Kuzey Afrika’yla yapılan
ticaretin merkezleri arasına girerek hızla zenginleşti. Ama en parlak dönemini Sicilya
Krallığı’nın başkenti olduğu Norman döneminde
(1072-1194) yaşadı.
1185’te yapılan katedral Arap-Norman
mimarisinin başarılı bir örneğidir. Aynı
dönemden kalma öteki yapılar arasında
Kraliyet Sarayı (Palazzo Reale), S. Giovanni
degli Eremiti (1132) ve Martorana (1143)
kiliseleri ile kentin yakınlarındaki Cuba ve
Zisa sarayları sayılabilir.
1194’te Sicilya’da Norman egemenliğine
son veren Alman Hohenstaufen hanedanı
döneminde, Kutsal Roma-Germen imparatoru
II. Friedrich’in Palermo’daki sarayı
parlak bir kültür merkezi olarak bütün Batı
Avrupa’da ünlüydü. Ama kent sonraki
Hohenstaufen hükümdarları döneminde geriledi.
1266’da Fransız Anjou’lu Carlo
(1266-85 arasında Sicilya ve Napoli kralı I.
Carlo) tarafından ele geçirildiyse de 1281’de
patlak veren Sicilya Vesperum Ayaklanmasıyla
Anjou yönetimi sona erdi. Palermo
bundan sonra Aragonlulann yönetimi altına
girdi.
Sicilya tahtı 1412’den sonra önce Aragon,
ardından da İspanya tahtıyla birleşti ve
Palermo yeni bir gelişme dönemine girdi.
İspanya Veraset Savaşı’nm (1701-14) ertesinde
kısa süreyle Savoie’lı II. Vittorio
Amedeo’nun yönetiminde kaldı. 1718’den
sonra da Avusturya Habsburglarınca yönetildi.
Napoléon Savaşları’ndan (1800-15)
sonra Avrupa haritası yeniden çizilirken
Sicilya-Napoli İspanyol Bourbonlarına bırakıldı.
1820 ve 1848’de Napoli’de Bourbon
yönetimine karşı ayaklanmalar oldu.
1860’ta Garibaldi’nin düzenlediği bir harekât
sonucu kurtarılan Palermo yeni kurulan
İtalya Krallığı’na bağlandı.
Palermo Müttefik kuvvetleri tarafından ele
geçirildiği Temmuz 1943’te ağır biçimde
bombalandı. 1948’de Sicilya’ya İtalya Cumhuriyeti
içinde bölgesel özerklik tanınmasından
sonra Sicilya özerk bölgesinin merkezi
yapıldı. İmalat, kimya ve basın işkollarında
etkinlik gösteren çeşitli işyerlerinin
varlığına karşın işsizlik ve yoksulluk hâlâ
önemini koruyan sorunlardır. Başlıca ihraç
ürünleri turunçgiller, tahıl, taze balık ve
kimyasal maddedir. Nüfus (1987 tah.)
723.732.