Edhem Pertev Paşa

(d. 1824, Erzurum –
ö. 5 Şubat 1873, Kastamonu), şair ve devlet
adamı. Tanzimat Edebiyatı’nın öncülerindendir.
Babasının memuriyeti nedeniyle Şebinkarahisar,
Gümüşhane ve Trabzon’da bulundu.
1844’te Trabzon’da vilayet kâtibi oldu.,
Trabzon valisi Halil Rıfat Paşa’nın İstanbul’a
atanması üzerine Sadaret Mektubi
Kalemi’nde görevlendirildi. Halil Rıfat Paşa’nın
koruması altında İzmir, Rodos ve
Bursa’da mektupçuluk yaptı. Berjin elçiliği
başkâtipliğinde bulundu. Kaymakamlık ve
mutasarrıflık görevleriyle çeşitli yöreleri
dolaştı. Daha sonra Hariciye Nezareti mektupçuluğu
ve Seraskerlik müsteşarlığı görevine
getirildi. 1872’de paşalık sanı verilerek
son görevi olan Kastamonu valiliğine atandı.
Fransızcadan yaptığı manzum şiir çevirileriyle
tanınan Edhem Pertev Paşa, açık bir
dille yazdığı, kolay anlaşılan resmî yazılanyla
kuşağına örnek olmuş ve Tanzimat
Dönemi düzyazı geleneğinin en başanlı
temsilcilerinden sayılmıştır. Düzyazı alanındaki
en önemli yapıtı Habnâme’dir (ös
1884). Şinasi’nin 1863’te Tasvir-i Efkârda
yayımladığı “İstanbul Sokaklarının Tenvir
ve Tathiri” adlı makalesine karşılık olarak
yazdığı ve bir köpekle bir filozofu konuşturduğu
A v ’avename, Edhem Pertev Paşa’nın
anılmaya değer yazılarındandır.