ANTRENMAN

ANTRENMAN
Dz. ö f r . Dr. Çetin Gttrses
Spor dallarının ayrı özellikleri organizmada
farklı sistemlerin gelişmesini
gerektirmektedir. Örneğin, maraton koça
n bir atletin başarısı genellikle 2 saati
asan bir sürede kasların tüketeceği
oksijenin eksiksiz sağlanmasına bağlıdır,
bu nedenle kalp dolaşım ve solunum
sistemleri, egzersiz fizyolojisi deyimiyle
oksijen ileti sistemi üst düzeyde geliştirilmelidir.
Sprinter bir atletin performansında
İse, bu yüksek oksijen tüketimi kapasitesi
(aerobik kapasite) yerine, anaerobik
kapasite, hız koordinasyonu ve çabuk
kuvvet gibi performans kapasitesinin
başka öğeleri rol oynar.
Çeşitli spor dallarında organizmaya
morfolojik ve fonksiyonel değişiklikler
kazandıran gelişim, metodlu yüklemeler,
başka bir deyimle antrenmanla oluşur.
Organizma belirli bir antrenman
yüküne bir süre sonra adapte olur ; daha
ileri bir gelişmenin sağlanması antrenman
yükünün de artmasıyla olur.
Bu ilkeye uyularak organizmaya’ giderek
artan aşın antrenman yüklemeleri
rekorları inanılmaz düzeylere ulaştırılmıştır.
Sporda üst düzeye ulaşma yansı
sonucu antrenmanın nitelik ve niceliğinde
oluşan bu aşın gelişmeler karşısında
organizmadaki değişiklikleri fizyolojik
sınırlar içinde, Kontrol altında
tutabilmek güncel bir tıp .sorunu haline
gelmiştir.
Çeşitli koşullar altında, performans
elemanlarını bilimsel yöntemlerle belirlemeye
çalışan egzersiz fizyolojisi dalında,
yıllardır süren geniş çaptaki araştırmalara
karşıû .antrenman metodlan
kesin biliüısel kurallara henüz bağlan?
mamıştır, şimdilik metodlann büyük bir
bölümü, deneme – yanılma yöntemlerine,
alışılagelen inançlara ve başarılı atletlerin
uyguladıklan örneklere dayanmaktadır.
Performans; aerobik, anaerobik
enerji üretimini kuvvet ve teknik gibi
noromüsküler fonksiyonları, motivasyon
ve taktik gibi psikolojik faktörlerin tümünü
İçerir. Yukanda belirtildiği gibi
bu öğeler, spor dallarının kendi özelliklerine
göre farklı değer taşırlar.
Bu faktörlerin yalnızca birini oluşturan
aerobik kapasitesinin, yaş, cins,
beslenme özelliklerinden başka, yükseklik,
ısı gibi çevre koşullan ve çeşitli yüklerle
ilişkilerinin saptanması geniş araştırmaları
gerektirmektedir. Bü örnek
performansın ve onun gelişmesini sağlıyacak
antrenmanların çojc yönlü, karmaşık
niteliklerini açıklamaya yeterlidir
sanınz.
Egzersiz fizyolojisi, antrenmanlarla
performans elemanlarından hangilerinin,
ne düzeyde geliştirilebileceğini, bu
karmaşık ortamın getirdiği zorluklar
içinde seçmeğe çalışmaktadır..
Bu yazımızda performansın teknik,
taktik ve motivasyon gibi öğelerim bir
tarafa bırakarak, vücut yapı ve fonksiyonlarında
farklı gelişimler sağlıyan
antrenman çeşitlerinden söz edeceğiz.
Ancak yukarıdaki öğelerin dte zaman
bakımından,-antrenman sürecinin büyük
bir kısmını aldığı gibi üstün bir
performans için büyük Önem taşıdığını
da hatırdan çıkarmamak* geSrekir.