SPORUN İNSAN SAĞLIĞINA
ETKİSİ
Prof. Dr. Orhan SENGİR
İnsan organizmasında önemli götev-
Hterl olan sistemlerden biri de kemiklerin,
bağ ve kasların oluşturduğu «lokomotor
sistem» olup değişik hareketlerimizi,
yer değiştirmemizi sağlar. Kasların canlılar
için ne kadar önemli olduğu herkes
tarafından bilinmektedir.
Yeni doğan bir çocukta kaslar geliş-
: mediği için, onun bütün gereksinmeleri-
, nin annesi tarafından karşılanması gerekir.
Çocuk gelişmeye başladıktan sonra,
kaslannı çalıştırır, onları değişik
amaçlarla kullanır ve bunun sonucu olarak
vücut kasları güçlenir. Güçlenen
kaslardan yararlanarak çocuk önee başım
dik tutma, oturma ve emekleme işlerini
başarır. En sonunda da yürümeğe
sırai gelir. Başlangıçta bir görevi yerine
getirebilse de gelişen kasların çalışmaları
düzenli olmaz. Gerekmiyen bir za^
manda kas kasılmaları veya ani gevşe»
meleri çocuğun sık sık yere düşmesine
neden olur. Fakat çocuk, spor yapan bir
olgun kişi gibi hareketleri tekrarlıyarak
DÜNYASI
Okula başlayan çocük, ilk d
VekeptfKtertoT
sisteiıüer^.fe®^t6rİB(ek
eğitimi d<Mbine -Katilı
■ çoculüarmr vfeut yapmaı,
temlerin fizyolojisini
bilen; bu konuda İyi Ur eğitim
öğretmeni tarafından yaptırılması,
yarar tunlar, öğren
biı bilgili ö g ^ te J «n le ^ / ^şitllt i
nn küraölarmı da fM ^ ^ ve ö » ^
ver, uygu
Bayanlar için mütenasip
bir vücuta sahip olmak
ve onu formda tutmak
için kısa süreli fakat
hergün yapılacak egzersizler:
V
■*
\
yüyüp olgun bir kişi olarak iş hayatına
atıldıktan ve aile yuvası kurduktan sonra,
yanlış bir tutumla, çoğunlukla bütün
sporları ve beden hareketlerini bir
kenara bırakıp fazla kalorili gıdalara,
içki ve sigaraya büyük düşkünlük göstermektedir.
özellikle toplumumuzun ‘ baza
kesimlerinde, aşın konfor, alkol alışkanlığı,
kâğıt oyunlan, en kısa mesafeler
için yürüme yerine qtomobil ve bütün
kede televizyon karşısında geçen
saatler her yönden sağlığı bozmakta,
kaslan zayıflatmakta, otuzbeş kırk yaşlarından
sonra kadın ve erkeklerin şişmanlamalarına
neden olmaktadır. Bunun
sonucu olarak, erkeklerde bel ve
siyatik ağnlan, kadınlarda sırt ve boyun
kaslarında romatizma başlamaktadır.
Kadın ve erkeklerde aşın sinirlilik,
mutsuzluk yaygınlaşmaktadır. Yaşın biraz
daha ilerlemesiyle de hızlı yasama
ve stresslerinin de etkisiyle şeker, hastalığına,
çeşitli kalp ve damar hastalıklarına,
erkeklerde enfarktüse sık olarak,
rastlanmaktadır. Halbuki bu dönemde
de spora devam ederek vücut sağlığı korunabilir.
Sayıları çok az olsa da Jimnastik
salonlarından, tenis kortlarından,
voleybol, basketbol sahalarından, yasın
denizden yararlanabilir. Bu yerlere gitme
olanağı olmayanlar şehrin kalabalığından,
gürültüsünden, pis havasından
uzakta kırlarda yürüyüşler, hafif koşmalar,
vücut kaslarım çalıştıran çeşitti
oyunlar yapabilirler.
Emeklilik devresinde ise söz konusti
vücut çalışmalan için çok daha rfazla zaman
vardır. Havasız, sigara dumanıyla
kaplı, çoğunlukla sağlığa zararlı kahve
köşelerinde amaçsız, kara kara düşünerek
veya kâğıt, tavla oynayarak vakit
öldürme yerine parklarda yürtimek,
güneşli günlerde bahçede çiçekler ye
ağaçlarla ilgilenmek yaşlılara hastalıklardan,
bunalımlardan uzak, sağlıklı bir
yaşantı kazandırır. Çünkü bütün bu uğraşılar,
hafif sporlar, yaşlılık döneminde
de eklemlerde, halk arasında «eklem
kireçlenmesi» olarak bilinen artrozun
ilerlemesini, kemiklerdeki, bağ ve kaslardaki
zayıflığı önler, kan
kalp, karaciğe# mide, böbrek ve iç .
bezlerinin
lemek g>
lar, insan t
Vvtf havâ gibi
mımyan her
za/yaşâteujM»tV»e
g t o ’
düzenler.’
ve
ugerç^kleşt
çeşitli «t
elde
* ‘ * ★
VÖ sağlıklı
pAYANIKUİlK- KUVVET-6U0
k a z anma ‘
EGZERSİZLERİrM
ATIİAMA r S t ÇRAMÂ ^ E R S İZ İ
. /
;
M
Göğsü F0rmâa Tutma Egzersizleri
p
e kısmını uyaran uyartıların doğmas
ın a sebep olurlar. Bunun sonucunda
Uyanıklık, dikkat, kas donusu, kalb frekansı
ve solunum dakika hacminde değişiklikler
olur. Bunlar sporcunun kondisyonuna
etkili faktörlerdir. Fakat uyanıklığın
derecesi golf ve tabanca atışı
gibi beceri isteyen sporlarda çok önemlidir,
Bazı Uyanıklık derecelerinde performansın
kalitesi ile zıt bir ilişki izlenmektedir.
Olgunlaşmamış bir uyanıklığın
sık sık nefes alıp vermeye ve uykusuzluğa
yol açtığı ve genel bitkinliğe sebep
olduğu bilinmektedir.
Çalışma halinde iken ileri derecede
bir uyanma intizamsız, koordine olmıyan
hareketlere neden olur ve yenilemiyen
korku gelişir. Sonuç olarak kondisyon
v bo2ukluğu ortaya çıkar. r
Uyanıklığın orta dereceleri canlı bir
kalb, istenen güçte bir solunum gücü»
kısa bir reaksiyon zamanı ve bunlara uygun
en yüksek gücün gelişmesi için
gerekli bir kas tonusunu (gerginliği)
sağlar. Burada uyanıklığın genişliği ve
gamanı seçilen spora uygun olmalıdır.
Bir oyun grubunun fertleri veya tek tek
sporcular en uygun seviyede ulanmayı
sağlamadan sorumlu olmalıdırlar. Burada
fizyologlara görev düşmektedir. Bu
yeteneği kazalıma şartlanma ile olmaktadır.
Bir atlette kalb hızında veya kas
