Çorlulu Ali Paşa Külliyesi, İstanbul’da
Çarşıkapı semtinde, Yeniçeriler Caddesi
üzerinde, II. Mustafa’nın damadı ve III.
Ahmed’in sadrazamı Çorlulu Ali Paşa’nın
(ö. 1711) 1708-09’da yaptırdığı külliye.
İki avlusu vardır, her ikisine de caddeden
girilir. Soldaki avlunun kuzey kenan boyunca
bir sıra halinde medrese odaları
sıralanır. Bunlann önündeki revakın üzeri,
Çorlulu Ali Paşa Külliyesi, İstanbul
ABC Ajansı
başhklan baklavah sütunlann taşıdığı tekne
tonozlarla örtülüdür. Avlunun güney sınırını,
ikinci bir medresenin arka duvan oluşturur.
Cami, bu ince uzun avlunun sonunda,
şadırvan ise ortasında yer alır. Üç sıra tuğla,
bir sıra taşla örülmüş almaşık duvarlı cami
kare planlı, tek kubbelidjr. Beş açıklıklı bir
son cemaat yeri vardır. Öbürlerinden daha
geniş tutulmuş olan orta açıklık kubbeyle
örtülüdür. Biri kubbenin sağında, öbürü
solundaki iki tane aynalı tonoz, geri kalan
ikişer açıklığı örter. Son cemaat yerindeki
sütunlann başhklan ters bir yanm küre
biçimindedir ve dört yanından püsküle benzeyen
birer süs sarkmaktadır. Bu, Klasik
Dönemde alışılmış mukamaslı ya da baklavalı
sütun başlıklanndan çok farklı bir
uygulamadır.
İkinci avlu, birincisine paraleldir ve caminin
güneyinde yer alır. Gene caddeden
girilen bu avlunun da kuzey kenannda
medrese odalan sıralanmaktadır. Odalann
arka pencereleri ilk avluya bakmaktadır.
Bazı kaynaklarda darülhadis olduğu belirtilen
bu medresenin kubbelerle örtülü revakı,
caminin batı duvannda son bulur. Avlunun
ortasında bir şadırvan, medrese odalarının
karşısında bir sıbyan okulu ve medresenin
kubbeli dershanesi bulunmaktadır. Cami
kütlesiyle arkadaki sokak arasında kalan
dar bir geçit avlulan birbirine bağlar. Bu
geçidin bir ucunda, daha yüksekteki arka
sokağa çıkan bir de merdiven vardır.
Külliyenin haziresi, iki avlu girişi arasında,
cadde boyunca uzanır. Hazireyi caddeden
ayıran duvar, şebekeli pencereler ve yanm
daire nişlerle, Klasik Dönemdeki benzerlerine
göre çok daha hareketli ve serbest bir
biçimde düzenlenmiştir.
Çorlulu Ali Paşa Külliyesi
16
May