Bunlar, iki nevidir:
A — Evlenmekteki gâyenin, kadının kendisine helâl olmasıdır.
B — Güzel geçinmekle, saydığımız gâyelerin husûlünü niyet etmektir
B İ R İ N C İ N E V Î
Birinci nevî, kadımn erkeğe helâl olması için, nikâha mâni olan hâllerin bulunmamasıdır. Bu mâniler de 19 dur:
1 — Başkası ile evli olmak.
2 — İddet içinde olmak. İddet, ister boşanmadan, ister ölümden, ister yanlışlıkla münâsebette bulunmadan ve isterse câriyenin azâd olması bakımından olsun…
3 — Müslüman iken kâfire olmak. [Maazallah irtidat etmek].
4 — Her hangi semavi bir dîne mensûb olmayıp, ateşperest olmak. Bunlara mecûsî denir.
5 — Veseniyye (127) veyâ zındıka olan; hiç bir Peygamber ve kitâba inanmayan. İbâha mezhebine inananlar da bunlardandır ki, bunları nikâh etmek câiz değildir. İtikad edicinin küfrüne hükmolunan fâsid bir mezhebe itikad eden kadınları da nikâh etmek câiz değildir.
6 — Ehl-i kitâbm, yâni Yahûdî ve Hıristiyanların, asıl dinleri bozulup tahrif edildikten veyâ Resûl-i Ekrem (S.A.V.) peygamber olarak gönderildikten sonra —bununla berâber, İsrâil oğullarından olmayan— o dînlere intisâb edenler. Bunların da nikâhı harâmdır.
7 — Kadının câriye olması ve erkeğin hür kadına gücü yetmesi veyâ evlenmemekle zinâ tehlikesinin bulunmasıdır. Yâni erkek, hür olan bir kadını alabilecek vazîyetde ise veyâ evlenmekle zinâya düş- miyecekse, câriye ile evlenemez. 8 — Kendi câriyesi olmak. Mâlik olduğu câriyesini nikâh edemez.
9 — Akrabası olmak. Yâni, ana baba ve onların çocukları, kendi çocukları ve çocuklarının çocukları olmak. Anneler, büyük anneler, çocuklar, çocukların çocukları, kardeşler, kardeşlerin çocukları, hala ve teyzeleri nikâh etmek câiz değildir. Amca, dayı, hala ve teyze çocukları ile evlenmek câizdir.
10 — Süt mahremiyeti bulunmak. Neseb ile harâm olan, süt de harâmdır. Fakat süt kardeşliğinin yerleşmesi için, ilk iki sene iç< sinde en az beş kerre kadının memesini sormalıdır (128).
11 — Hürmet-i müsâhara bulunmak. Yâni daha önce alacağı ‘ dinin kızını veyâ büyük annesini nikâh etmiş, yâhut bunlara mâlik muş veyâ bunlara şüphe üzerine (yâni âilesi zannıyle) münâsebe bulunmuş olmak. Nikâhtan sonra bir araya gelmeden akabinde ay mak, anneyi harâm eder. Fakat kızını harâm etmez. Yâni annesini kâh eder etmez, münâsebette bulunmadan boşarsa, kızını alabilir, kat kızını nikâh etmekle —münâsebette de bulunm asa– boşaya< olursa, annesini alamaz. Alacağı kadını, daha önce baba veyâ oğlur nikâh etmiş olması da, nikâha mâni hallerdendir. 12 -Nikâhında dört kadın mevcûd iken beşinciyi almak. K tâ boşadığı kadın, talâk-ı ric’î ile iddet beklemekte olsa da. yine bes ciyi alamaz. Çünkü o kadın, hükmen nikâhmdadır. Ama talâk-ı b ile iddet bekliyorsa, o zaman beşinciyi alabilir (129).
13 — Alacağı kadının kız kardeşi, hâlen nikâhı altında olnı Teyzesi ve halası da böyledir. Buradaki kaaidp şöyledir: Biri kadın, ğeri de erkek farzedilse, bunların nikâhı birbirine düşmüyorsa, her sini bir nikâh altında toplamak câiz olmaz. Ama, birini boşayıp diğ ni alabilir.
14 — Daha önce üç talâk ile boşadığı âilesi olmak. Bir kimse talâk ile boşadığı âilesini alabilmek için, o kadının sahih bir nikâh başka kocaya vanp ondan boşanması lâzımdır (130).
15 — Aralarında la’netleşme olmak (131).
16 — Kadın veyâ erkek hac veyâ ömre için ihrâmda olmak. Nikâh, ihrâmdan çıktıktan sonra sahîh olur (132).
17 — Bâliğa olmadan bikri zâil olmak. Bâliğa olmadan nikâhı sahîh değildir (133).
18 — Yetîme olmak. Babası olmadığı için, bâliga olmadan evlenemez.
19 — Resûl-i Ekrem’in (S.A.V.) zevcelerinden olmak. Çünkü bunlar, K ur’ân’m sarahatiyle m ü’minlerin anneleridir. Fakat bu zamanda böyle bir şey zâten düşünülemez.