AMBALAJ

Bir malı, eşyâyı değişik malzeme ve araçlarla sararak, paket yaparak bir kaba veya sandığa yerleştirerek taşınabilir, saklanabilir
Amazon Nehri kolları ile birlikte A vru pa’yla kıyaslandığında, bütün katayı kaplayacak büyüklükte olduğu görülür.
ve tanınabilir hâle koyma işi, sarmalama, sandıklama işlemi.
Eski devirlerde en çok rastlanan ambalaj şekli cam veya şişe içine saklamak olmuştur. Yine bu devirlerde çok kullanılan bir ambalaj yolu da tahta sandıklar ve sazdan sepetlerle yapılmış ambalajlardır. Ambalajlamada asıl gelişme, Napole- on devrine, 1809 yıllarına atfedilir. Bu yıllarda askerin kötü beslenmesinden ve yiyeceklerin besin zehirlenmesine sebep olduğundan şikâyet eden Napoleon, bu meseleyi halledene mükâfât vâdet- mişti. Ertesi yıl Peter Durand adlı bir İngiliz, yiyecekleri saklamak için metal kutuları kullanan bir metod geliştirmek için ilk patenti aldı. Bu patent konserve kutularının başlangıcı sayılır.
1850’li yıllarda kâğıt fiyâtları, kâğıdı ambalaj malzemesi olarak kullanabilecek kadar ucuzla- mıştı. O yıllardan îtibâren kâğıdın ambalaj malzemesi olarak kullanım ı başladı. Daha sonra 1880’lerde oluklu mukavva yapan makinalar geliştirildi. Bu târihten sonra kâğıt ve mukavvanın ambalaj malzemesi olarak kullanılması çok yaygınlaştı. Son yüzyılda hem ambalajlama tekniklerinde, hem ambalaj maddeleri ve sanâyiinde büyük gelişmeler oldu. Plâstik maddelerin ortaya çıkışı ile bu konuda çok büyük ilerleme kaydedildi.
Ambalajlamanın başlıca gâyesi, satılan eşyâ yâhut besin maddelerini temiz tutmak, dış etkilere karşı korumak ve zedelenmesini önlemektir Mala alım satım kolaylığı sağlamak da ambala yapmanın gâyeleri içinde yer almaktadır. Günü müzde ise, ambalaj; malı korumak maksadını çol aştığından, bir pazarlama ve sürüm aracı, başl başına bir endüstri hâlinde ön plâna çıkmıştır.
Ticârî eşyânın câzip gösterilmesi, üzerinde müşterinin malı tanımasına yardımcı olacak bilgilerin yer alması; bu eşyânın sürümünü kolaylaştırmaktadır. Çeşitli maddelerden göz alıcı şekillerle yapılmış ambalajlarla piyasaya arzedilen güzellik müstahzarları, tıbbî malzeme ve ilâçlar, mücevher, kadın ve erkek giyim eşyâları ile gıdâ maddeleri, rekâbet piyasası içinde müşteri tarafından tercih edilmektedir. Câzip ambalajla satışa ırzedilen bir malın, ondan üstün niteliklere sâhip fakat ambalajsız veya zevksiz bir şekilde ambalajlanmış aynı maldan daha çok satıldığı tecrübe ile îâbittir. Ambalaj yapımında, selofan, seluloid, mukavva, deri, bez, ağaç, teneke, bakalit, plâstik madde ve cam gibi çeşitli malzemeler kullanıl
Ambalaj makinasında; önceden basılmış karton malzeme bir tüp içinde şekillendirilerek basınçlı hava ile çalışan bir aparatı geçtikten sonra aşağıya çekilir. Bir aparat, tüpteki sıvının seviyesini kontrol eder. Eğer, sıvı seviyesi çok alçak ise, sinyal borusunun hava basıncı düşer. Bunun üzerine bir takım valfler faaliyete geçerek basınçlı havanın pistonu çalıştırmasını sağlar. Piston da bir çubuk (manivela) yardımı ile konik valfı aşağı iterek, daha fazla sıvının tüpe girmesine sebep olur. Kartonların mühürlenmesi bir takım çenelerin faaliyetiyle mümkün olur. Çeneler hem ısınmayı sağlar, hem de basınç temin eder. Şekilde sadece bu çenelerin ve kesici tekerleklerin bir kısmı görülmektedir. Aslında bunlar iki kısımdır. Kartonlar mühürleninceye kadar, sıvı seviyesi aşağıda olup hava temin edilmez; kartonlar otomatik olarak altıgen ambalaj kutuları haline getirilir (yanda). Ambalaj malzemesi olarak kullanılacak olan mukavva kutuların otomatik makinadan çıkışı (altta).
makta ve bu konudaki sanâyî büyük bir gelişme içinde bulunmaktadır. Ambalaj mâliyetleri ilâç, kozmetik, az değerli işlenmiş gıdâ maddeleri gibi bâzı mal çeşitlerinde asıl mâmûl değerinin üstüne bile çıkabilmektedir. Ambalaj malzemesi olarak petrol türevleri ve plastiklerin kullanılmasının yaygınlaşmasına paralel olarak çevre kirlenmesi konusunu önemji boyutlara çıkarmıştır. Bu sebeple son yıllarda çevreyi kirletmeyen veya geri alınıp tekrar kullanılabilen türden ambalajlara dönüş eğilimi doğmuştur. Ambalaj sanâyiinde kâğıt, ahşap, plâstik gibi değişik malzeme üreticisi firmalar ve firma grupları arasında çetin bir rekâbet yaşanmakta, bu sırada ambalajın mâmûle ve kişilerin sıhhatine etkisi konu edilmektedir.