WİLHELM II

(Potsdam şatosu 1859 – Doorn, Hollanda, 1941), Prusya kralı ve Almanya imparatoru (1888-1918), VVİlhelm l’in torunu Friedrich lll’ün oğlu ve anne tarafından İngiltere kraliçesi Victoria’nın torunu. Doğuştan sakat olan VVİlhelm çolak- tı-, çok sıkı bir askeri eğitim gördü ve Potsdam kraliyet muhafız birliğine girdi. Babasının kısa süren hükümdarlığından sonra, 1888 haziranında imparator oldu. Siyasal bir rol oynamak için sabırsızlanıyordu ve imparatorluk hakkı başını döndürmüştü. Bismarckçı “despotluğa” düşman danışmanlarının (Eulenburg, Lucanus, Hahnke, VValdersee) da etkisiyle, kısa sürede Bismarck ile çatıştı. 19 mart 1890’da Bismarck istifa etti, yerine görevini 1894’te prens Hohenlohe’ye terk edecek olan general von Caprivi geldi, içeride tutucu güçlere dayandı, ama sosyal demokrasinin gelişmesini engelleyemedi. Özellikle dış siyasete ilgi duyan ve tutkusu Almanya’nın büyümesi olan VVİlhelm, ordu gücünü geliştirdi ve Afrika’ya seferler düzenleyerek ülkesini sömürgeler ve denizler bakımından genişletmeye çalıştı. İngiltere ile denizde rekabet isteğiyle doluydu; 1898’den başlayarak amiral von Tirpitz ile birlikte, bir gemi yapımı programının uygulamasına girişti. Avrupa dışındaki etkinliği, özellikle petrol alanlarında ve Bağdat demiryolu yapımında (1902) alman bankaları için verimli yatırımlar sağladığı ve karşılığında ordusunu yeniden düzenlediği Osmanlı imparatorluğu’nda kendini gösterdi. Avrupa’da, Rusya ile güvence antlaşmasını (1890) yenilemeyi reddederek Avusturya ve İtalya ile olan ittifakını sürdürdü ve öteki devletler karşısında Sayıştay denetçisi ve diplomat Friedrich von Holstein’ın etkisinde kalarak kararsız bir siyaset izledi. 1904’e kadar, Afrika’daki rekabetlerinden yararlanarak, İngiltere’nin zararına Fransa’ya yakınlaşmaya istekli göründü; bununla birlikte, kendilerini bir ittifaka çekmeyi bile düşünerek ingilizler’in sistemli düşmanlığını üzerine çekmekten de kaçındı. Ancak ingilizler, onun Boer- ler savaşı sırasında Kruger lehindeki tutumunu benimsemeyerek ve denizler üzerindeki tutkulu amaçlarından kuşkulanarak kendisinden ayrılıp Fransa’ya yakınlaştılar (1904). Ondan sonra, VVİlhelm II, şansölyesi Bülovv’un tavsiyelerine uyarak Fransa ve İngiltere’ye karşı bir sindirme politikasına girişti. 1905 martında, Tanger’ye geldiği zaman Fas’ın bağımsızlığını garanti ettiğini ilan edince, Almanya’ya önemli çıkarlar da sağlamaksızın, ciddi bir uluslararası bunalım yarattı. (-* ELCEZİRE konferansı) Aynı yılın temmuzunda, Bal- tık üzerinde, Björkö’de, çarla bir ittifak tasarısı hazırlayarak İngiltere’yi kaygılandırma çabası güttü; ancak tasarının, fransız -rus ittifakıyla bağdaşmaz olduğunu ileri süren rus Dışişleri bakanı kont lamsdorv tarafından hükümsüz kılınması, girişimi başarısızlıkla sonuçlandırdı. Üçlü Antant’ ın imzalanmasından sonra (1907), VVİlhelm II Avusturya ile ilişkilerini güçlendirdi ve Antant ülkelerine düşmanlığını açıkça ilan etmeksizin Türkiye’ye yardım etmeyi sürdürdü. Ancak, 1908’de, Daily Tele- graph ile yaptığı bir söyleşi sonunda, İngiliz kamuoyunda çok kötü bir izlenim bıraktı. Agadir bunalımını sona erdiren antlaşma sonunda (1911) imparator, Fransa ile bir yaklaşmaya hazır gibi göründü. Ancak, müttefiklerinin Balkanjar’da karşılaştıkları güçlükler karşısında Üçlü ittifak’ı yeniledi (1912) ve şansölye Bethmann-Holl- vveg’in (1909’da atandı) desteğiyle, 1913 temmuzunda, Reichstag’dan, alman ordusunu güçlendirmeye yönelik bir yasanın çıkmasını sağladı. 1914 temmuz-ağus- tosunda, VVİlhelm II, Rusya’ya ve Fransa’ ya savaş ilan etti. Moltke’nin yetkilerinin elinden alınmasından sonra Hindenburg ve Ludendorff’un egemenliği altına giren kurmayına, nüfuzunu kabul ettiremedi. 31 ekim 1918’de, alman bakanlığı, imparatora tahttan çekilme ricasında bulundu. Wil- hem’in bunu reddetmesi devrime yol açtı. 9 kasımda, VVİlhelm II, iktidarı Kron- prinz’e teslim etti ve Hollanda sınırları içindeki Doorn’a sığındı. 1919 haziranında, Versailles antlaşması ’nda, savaş sorumlusu ilan edildi, ancak Hollanda hükümeti VVİlhelm’i teslim etmedi.