Giriş:«İbadet, ubudiyet, tapınma, kulluk» kelimeleri «itaat etmek,boyun eğmek, kutsal mânada saygı sunmak, en büyük varlıkdiye iman edilene yaklaşmak için bir takım merasimler ifâ etmekve hareketler yapmak» tır. Bir âyete göre insanlar ve cinler«kulluk etsinler diye» yaratılmışlardır. Kâfiri mü’mini, fâsıkıâbidi, iyisi kötüsü, maddecisi ruhçusu ile bütün insanlarkulluk etmektedir; ancak kimi kula, kimi nefsine, kimi dünyamenfaatlerine, kimi gazap ve ihtiraslarına, kimi gerçek diyeinandığı bir hayâle veya ideolojiye,kimi bâtıl mabutlara… kimide yegâne ma’bud (tapılmaya lâyık) olan Allah Teâlâ’ya.Bütün hak dinler gibi islâmın da gâyesi insanı bütün bâtıl inançve kulluklardan kurtararak kendini ve Rabbini tanıtmak, yalnızO’na ibâdet etmesini sağlamak, bütün mevcudiyetiyle O’nabağlamak ve bu bağlılık içinde gerçek hürriyete kavuşturmaktır.İnsan mutlak mânada hür değildir ve olamaz; az yukardaişâret edildiği üzere mutlaka bir bağlılığı ve kulluğu vardır; şuhalde esaret, insanın kendisinden aşağı veya ona denk olanabağlanması, kul ve köle olması, gecesini gündüzünü onun yolunafeda etmesidir. Hürriyet ise bu bağlılıklardan kurtularakbüyüklük ve kemâline sınır, yücelik ve azametine hudut bulunmayanAllah’a bağlanmak, O’na kul olmak, kâinâta bu kullukimanı içinde bakmak, her şeyi bu anlayış içinde yerine koymaktır.İslâm dini bu «ebedi mutluluk vâsıtası kulluğu, bu bağlılıkiçindeki hürriyeti» temin edebilmek için insanlığa bir iman nizâmı,bir ibâdet, hukuk, devlet, iktisat, cemiyet… nizâmı getirmiştir.Temizlik, namaz, oruç, hac, zekât, cihad, Allah rızâsıiçin yapılan her davranış, duâ, zikir… ibâdet binâsmın bölümleriniteşkil etmektedir. İbâdetlerin hikmet ve gâyelerinin birisive en önemlisi «nefsi tezkiye, rûhu tasfiye»dir; yâni insanı terbiyeetmek, bütün imkân ve kabiliyetlerini hayra, iyiye yöneltecekhale getirmektir. Her yıl idrâk edip bir ay yerine getirmeyeçalıştığımız ramazan ibâdeti; oruç, terâvih namazı, sahur,iftar, fukaraya tasadduk ve ikrâm, ayın sonunda fıtır sadakasıgibi ibâdetlerden teşekkül etmektedir. Şimdi bu ayın veiçinde yapılan ibâdetlerin değerini ifade eden nasları dinleyelim
RAMAZAN İBADETİ
12
Ara